นายแพทย์ ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เปิดเผยว่า จากกรณีที่ กระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศให้ประชาชน สามารถใช้ชุดทดสอบแอนติเจน (Antigen Test Kit) เพื่อตรวจหาเชื้อโควิด 19 ได้ด้วยตนเองนั้น พบว่า มีประชาชนนำชุดทดสอบทดสอบแอนติบอดี (Antibody Test Kit) มาตรวจหาเชื้อ ซึ่งเป็นการใช้ที่ผิดประเภท ซึ่งชุดทดสอบแอนติบอดี ยังไม่มีการอนุญาตให้ประชาชนนำมาตรวจเอง ดังนั้น กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ จึงขอให้ข้อมูล ดังนี้
ชุดทดสอบแอนติเจน ใช้ตรวจหาโปรตีนของเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด 19 เป็นชุดทดสอบที่อนุญาตให้ประชาชน ใช้เพื่อตรวจคัดกรองเบื้องต้น โดยเก็บตัวอย่างทางจมูก หรือปาก หรือน้ำลาย ซึ่งแต่ละยี่ห้อจะกำหนดตัวอย่างที่ใช้ตรวจไม่เหมือนกัน ให้อ่านในเอกสารกำกับที่มาพร้อมกับชุดทดสอบ โดยตัวตลับทดสอบจะมีแถบทดสอบ (ตัว T) และแถบควบคุม (ตัว C) ในผู้มีความเสี่ยงสูง หากผลทดสอบเป็นลบ อาจอยู่ในระยะฟักตัว ให้กักตัวที่บ้านตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุข และให้ตรวจซ้ำอีกครั้งประมาณ 3- 5 วัน หรือหากมีอาการให้ตรวจทันที กรณีที่พบผลบวกให้แจ้งหน่วยงานบริการใกล้บ้านที่ติดต่อได้และแยกกักตัวเอง เพื่อลดการแพร่เชื้อ
สำหรับชุดทดสอบแอนติบอดี เป็นชุดทดสอบหาภูมิตอบสนองต่อไวรัส ซึ่งการตรวจและแปลผล ต้องทำโดยบุคลากรทางการแพทย์เท่านั้น โดยจะเก็บตัวอย่างเลือดจากปลายนิ้วมือ หรือ ข้อพับ หากผลเป็นบวก แสดงว่า เคยติดเชื้อ หรือได้รับวัคซีน อาจจะมี หรือ ไม่มีอาการป่วยก็ได้ ภูมิคุ้มกันไม่ได้บ่งบอกว่าสามารถป้องกันการติดเชื้อโควิด 19 ในอนาคตได้ แต่ถ้าผลเป็นลบ แสดงว่า ไม่ติดเชื้อ หรือมาตรวจเร็วเกินไปก่อนที่ร่างกายจะมีการสร้างภูมิคุ้มกัน ซึ่งการตรวจแอนติบอดี จะใช้ร่วมกับ การตรวจด้วยวิธี real-time RT-PCR สามารถบ่งชี้ระยะการติดเชื้อและการดำเนินของโรค เพื่อประกอบการวินิจฉัย ติดตาม รักษา ควบคุมโรค จึงเหมาะสำหรับการสำรวจทางระบาดวิทยา หรือ ศึกษาอัตราความชุกในชุมชน ขณะนี้ กระทรวงสาธารณสุข ไม่แนะนำในการใช้ชุดทดสอบแอนติบอดี เพื่อตรวจหาคนที่ติดโควิด 19 เพราะภูมิคุ้มกันที่พบอาจเกิดจากการฉีดวัคซีน
นายแพทย์ศุภกิจ กล่าวเพิ่มเติมว่า ขณะนี้ กระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศให้ประชาชนสามารถใช้ชุดทดสอบแอนติเจน เพื่อตรวจหาเชื้อโควิด 19 ได้ด้วยตนเอง โดยประชาชนหาซื้อได้ที่คลินิก และร้านขายยาแผนปัจจุบัน หรือ ตามที่ อย. กำหนด ไม่แนะนำซื้อทางออนไลน์ ส่วนชุดทดสอบแอนติบอดี กระทรวงสาธรณสุข ยังไม่อนุญาตให้ประชาชนนำมาตรวจได้เอง ทั้งนี้ ชุดทดสอบต้องผ่านการขึ้นทะเบียนจาก อย. แล้วเท่านั้น ซึ่งสามารถดูรายชื่อชุดทดสอบได้ที่เว็บไซต์ของ อย.
