“ดร.ณัฏฐ์” ยันข้อกม.”ภูมิธรรม” ไม่มีสิทธิยุบสภา มอง “อนุทิน” ติดคดีฮั้วสว.อาจขัดคุณสมบัตินายกฯ

หากพิจารณาคุณสมบัติของ “นายอนุทิน ชาญวีรกุล” หัวหน้าพรรคภูมิใจ และเป็นว่าที่นายกรัฐมนตรีตาม รธน.มาตรา 88 ประกอบมาตรา 159 วรรคหนึ่ง หากพิจารณาถึงคุณสมบัติของ นายอนุทินฯ ถูกคณะกรรมการสืบสวนและไต่สวน กกต.ชุดที่ 26 แจ้งข้อหาร่วมกันทุจริตการเลือก สว. หรือที่เรียกกันว่า “คดีฮั้ว สว.” แม้คดีจะไม่ถึงที่สุด โดยไม่มีลักษณะต้องห้ามตาม รธน. มาตรา 160(6) ประกอบมาตรา 98 ก็ตาม ย่อมต้องพิจารณาคุณสมบัติในข้ออื่นประกอบการพิจารณาด้วย

​แม้คดีฮั้ว สว.ที่นายอนุทินฯ หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย ถูกแจ้งข้อหา และคดียังไม่ถึงที่สุดก็ตาม ไม่เข้าข้อห้าม รธน.มาตรา 98 ก็ตาม แต่เข้าเงื่อนไขข้อห้ามขาดคุณสมบัติในปัญหาข้อกฎหมายในเรื่อง ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ หรือไม่ หรือมีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานจริยธรรมอย่างร้ายแรง หรือไม่ จะเป็นปัญหาย้อนกลับไปที่ตัวนายอนุทินฯโดยตรง

หากพิจารณา กรณีข้อเท็จจริงเชิงประจักษ์ คณะกรรมการสืบสวนและไต่สวน กกต.ชุดที่ 26 แจ้งข้อหาแก่ นายอนุทินฯ ในการร่วมกันทุจริตการเลือก สว. ตาม พรป.ว่าด้วยการได้มาซึ่ง สว.มาตรา 77(1) และ เข้าข่ายสมคบกันฟอกเงิน และอั้งยี่ จึงมีลักษณะเข้าข่ายหลักเกณฑ์ “ขาดคุณสมบัติ” เป็นนายกรัฐมนตรี ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160(4) และ (5) โดยนายอนุทินฯ เป็นหนึ่งในจำนวน 229 คน ที่ถูกแจ้งข้อหาแล้ว แม้คดีไม่ถึงที่สุดก็ตาม แต่พฤติกรรมพัวพันและละเมิดจริยธรรมเป็นความหมายกว้างกว่า จึงเข้าข่ายลักษณะมีพฤติกรรมฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมอย่างร้ายแรงตาม รธน.มาตรา 160 (5) กระบวนการตรวจสอบคุณสมบัติก่อนทูลเกล้าฯ เป็นอำนาจหน้าที่ของ “เลขาธิการ ครม.”ฝ่ายข้าราชการประจำและเป็นปัญหาข้อเท็จจริงไปสู่ข้อกฎหมาย ที่เรียกว่า “ปัญหาข้อเท็จจริง” จะต้องส่งให้องค์กร กฤษฎีกาตีความ ก่อนที่จะเสนอรายชื่อนายอนุทินฯทูลเกล้าฯ

​ การฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมหรือละเมิดจริยธรรม เป็นความหมายกว้างกว่าและครอบคลุมกว่าผลในคดีอาญา ตามมาตรฐานจริยธรรมฯ 2561 ในหมวดหนึ่ง ว่าด้วยจริยธรรมว่าด้วยอุดมการณ์และเป็นจริยธรรมร้ายแรง ข้อ 27 ถือเป็นส่วนหนึ่งของคุณสมบัตินายกรัฐมนตรี แม้คดีฮั้ว สว.จะยังไม่สิ้นสุด และไม่มีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160(6) ประกอบมาตรา 98 ก็ตาม แต่อย่าหลงประเด็น เพราะถือเป็นคุณสมบัติคนละข้อกัน คนละส่วนแยกต่างหากจากกัน

แต่หากฝ่ายการเมือง ไม่ยึดหลักกฎหมาย จะมีปัญหาภายหลัง โปรดเกล้าฯ นายอนุทินฯ เป็นนายกรัฐมนตีแล้ว อาจพบปัญหา มีมือดีใช้ช่อง สส.หรือ สว.ไม่น้อยกว่า หนึ่งในสิบยื่นคำร้องต่อประธานสภาแห่งนั้น สงสัยว่า สมาชิกภาพความเป็นนายกรัฐมนตรีสิ้นสุดลงตาม รธน.มาตรา 170 วรรคสามประกอบ 82 วรรคหนึ่ง ส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยชี้ขาดให้พ้นจากตำแหน่งได้ ไม่จำต้องรอให้บริหารประเทศถึง 4 เดือนแล้ว ยุบสภานับแต่วันที่แถลงนโยบายต่อสภา ส่วนที่ถามว่า ครม.เดิม รักษาการจนกว่าจะมี ครม.ชุดใหม่ ตามมาตรา 168(1) มีอำนาจยุบสภาได้หรือไม่

​ดร.ณัฏฐ์ อธิบายว่า รัฐธรรมนูญไม่ได้มีบทบัญญัติกฎหมายห้ามไว้ แต่ต้องพิจารณาว่า มีกฎหมายรองรับไว้หรือไม่ กลไกรัฐธรรมนูญในมาตราใด โดยหลักกฎหมายมหาชน หากรัฐธรรมนูญไม่ได้บัญญัติห้ามไว้ ย่อมไม่สามารถกระทำได้ แตกต่างจากกฎหมายเอกชน ไม่มีข้อห้ามไว้ ย่อมกระทำได้ เป็นข้อแตกต่างกัน อย่าสับสน

การยุบสภา กลไกรัฐธรรมนูญในระบบรัฐสภา เป็นพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ ตาม รธน.มาตรา 103 วรรคหนึ่ง โดยใช้กฎหมายในระดับ“พระราชกฤษฎีกา” เป็นอำนาจเฉพาะของหัวหน้าฝ่ายบริหารเท่านั้นในระบบรัฐสภา หัวหน้าฝ่ายบริหาร เป็นอำนาจเฉพาะตัวของนายกรัฐมนตรีที่จะเสนอทูลเกล้าฯตรากฎหมายเป็น “พรฎ.ยุบสภา” เป็นการใช้อำนาจตาม รธน.แม้ พรฎ.ยุบสภาตราโดยหัวหน้าฝ่ายบริหาร จะมีสถานะต่ำกว่า “พรบ.” โดยองค์กรตุลาการที่มีอำนาจ ตรวจสอบการใช้อำนาจตามรัฐธรรมนูญ เป็นอำนาจเฉพาะของ “ศาลรัฐธรรมนูญ” มิใช่ “ศาลปกกครอง”  ทั้ง พระมหากษัตริย์ทรงมีพระราชอำนาจยับยั้งก็ได้ หากพระองค์ท่านทรงเห็นว่า ไม่เข้าเงื่อนไข พรฎ.ยุบสภาและขัดต่อกฎหมาย เป็นไปตามกลไก รธน.มาตรา 175 ประกอบมาตรา 103 วรรคหนึ่ง  พูดภาษาชาวบ้าน พรฎ.ยุบสภา เป็นกฎหมายสถานะต่ำกว่าพระราชบัญญัติ เป็นอำนาจของนายกรัฐมนตรีที่จะเสนอทูลเกล้าและเป็นพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ ทรงยับยั้งได้ หากขัดต่อกฎหมาย และไม่มีกฎหมายรองรับไว้