นพ.นคร เปรมศรี ผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติ เปิดเผยการเข้าร่วมโครงการจัดหาวัคซีนผ่านโคแวกซ์ (COVAX) ว่า ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า โคแวกซ์ มี 2 กลุ่มประเทศ คือ กลุ่ม Advance Market Commitment (AMC) 92 ประเทศ และ กลุ่มประเทศที่สั่งซื้อวัคซีนด้วยเงินทุนของประเทศตนเอง (Self-financing participant: SFP) ซึ่งไทยไม่ได้เป็นประเทศในกลุ่ม AMC เนื่องจากเราเป็นประเทศที่มีรายได้ปานกลางในระดับสูง (Upper Middle-Income Country)
ฉะนั้นที่มีคำเปรียบเทียบว่า ประเทศในอาเซียนเข้าร่วมโครงการโคแวกซ์แล้วได้รับวัคซีนโควิด 19 ต้องแยกประเทศอาเซียนออกเป็น 2 กลุ่มเช่นกัน คือ ประเทศที่เป็น AMC เช่น เมียนมา กัมพูชา ลาว เวียดนาม ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ขณะที่ประเทศ Self-financing participant คือ ไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ บรูไน ถ้าเราไม่เข้าใจส่วนนี้จะนำไปผสมกันแล้วเข้าใจผิด คิดว่าเข้าร่วมโครงการโคแวกซ์แล้วจะได้วัคซีนฟรี ซึ่งไม่ใช่ เราต้องจ่ายเงิน
“ถ้าดูข้อมูลโคแวกซ์วันที่ 22 ก.ค. โคแวกซ์ส่งมอบวัคซีนทั้งหมด 136 ล้านโดสให้ 136 ประเทศ หารดูก็จะรู้ว่าแต่ละประเทศได้รับวัคซีนโดยเฉลี่ยจนถึงวันนี้แค่ 1 ล้านโดส เหตุผลเดิมยังชัดเจนที่ประเทศไทยยังไม่เข้าร่วมโครงการโคแวกซ์ตั้งแต่ต้น เพราะเราต้องจ่ายเงินเอง และต้องรอรับวัคซีนโดยไม่รู้ว่าจะได้วัคซีนเมื่อไร นี่เป็นเหตุการณ์เชิงประจักษ์ ไม่ใช่ว่าเราไม่ได้ตัดสินใจจองซื้อวัคซีนกับโคแวกซ์แล้วผิดพลาด” นพ.นคร กล่าว
นพ.นคร เปิดเผยอีกว่า ส่วนเหตุผลที่ทำไมเราจะพิจารณาต่อไปข้างหน้าว่าน่าจะเข้าร่วมโครงการโคแวกซ์ ก็เพราะสถานการณ์เปลี่ยนไป การที่ผู้ผลิตส่งมอบวัคซีนให้กับประเทศรายได้สูงที่จองไว้มากจนเกินพอ จะเห็นมีการบริจาคออกมา เพราะเกินพอที่ต้องใช้และวัคซีนกำลังจะหมดอายุ นี่คือสถานการณ์จริงว่า จะเริ่มมีซัพพลายที่เกินพอจากการจองไว้ล่วงหน้า แต่ซัพพลายจริงที่จะเกิดขึ้นใหม่ยังขาดอยู่
ผอ.สถาบันวัคซีนฯ ปิดท้ายว่า และเราวิเคราะห์สถานการณ์ปีหน้า 2565 ดูทิศทางแล้วว่าบริษัทผู้ผลิตวัคซีนหลังจากซัพพลายประเทศรายได้สูงจนเกินพอ ต่อไปเพื่อที่จะกลับมาหาส่วนที่เรียกว่า Global Solidarity ที่จะเกิดในปีหน้า จึงต้องพูดกันตรง ๆ ให้เข้าใจ มิเช่นนั้นก็จะนึกว่าทำไมเรากลับไปกลับมา ทำไมไม่เข้าตั้งแต่ทีแรก มาเข้าตอนนี้ช้าไปหรือไม่ ซึ่งเป็นคนละเรื่องคนละสถานการณ์กัน
“เราตรวจสอบดูแนวโน้มผู้ผลิตรายใหญ่หลายราย จะเริ่มส่งมอบวัคซีนให้โครงการโคแวกซ์ เพราะปี 2564 ส่งมอบวัคซีนได้เกือบทั้งหมดตามความคาดหมายของเขา เพราะฉะนั้นปีหน้าก็จะเริ่งส่งมอบให้โครงการโคแวกซ์ แทบจะบอกว่าเป็นหลักเลยหลังจากที่เราได้ลองตรวจสอบดูผลิตรายใหญ่ 2-3 ราย เป็นที่มาที่ประเทศไทยเข้าร่วมโคแวกซ์ เราไม่ได้มุ่งหวังวัคซีนในปีนี้ เพราะเขาส่งไม่ทันอยู่แล้ว ลำพังแค่ออเดอร์ที่ค้างเก่าปีนี้ก็ไม่ทัน แต่เพื่อเพิ่มช่องทางการเข้าถึงวัคซีนในปีหน้าของเรา” นพ.นคร กล่าว
