“อดีตผู้พิพากษา” สะท้อนข้อกม.ปมร้อน ทำได้หรือไม่ “มติวุฒิสภาฯ” ร้องเอาผิด “สว.นันทนา” ฝ่าฝืนจริยธรรม

2) ข้อบังคับว่าด้วยประมวลจริยธรรมของสมาชิกวุฒิสภาและกรรมาธิการ พ.ศ. 2563 กำหนดจริยธรรมของ สว. และกรรมาธิการส่วนที่เป็นจริยธรรมอันเป็นอุดมการณ์ จริยธรรมอันเป็นค่านิยมหลัก และจริยธรรมทั่วไป (ข้อ 6 ถึงข้อ 27) เหมือนกับมาตรฐานทางจริยธรรมของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ และผู้ดำรงตำแหน่งในองค์กรอิสระ รวมทั้งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และหัวหน้าหน่วยงานธุรการของศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระ พ.ศ. 2561 ชนิดคำต่อคำ

จริยธรรมส่วนที่กำหนดเพิ่มเติมคือจริยธรรมอันเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ของ สว. และกรรมาธิการ (ข้อ 28 ถึงข้อ 36)

การฝ่าฝืนจริยธรรมอันเป็นอุดมการณ์ เช่น การยึดมั่นและธำรงไว้ซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยฯ หรือการพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ เอกราช อธิปไตยฯ ซึ่งหากฝ่าฝืน ถือว่ามีลักษณะร้ายแรง (ข้อ 44 วรรคหนึ่ง)

แต่การฝ่าฝืนจริยธรรมในกรณีอื่นนอกจากจริยธรรมอันเป็นค่านิยมหลัก ตามข้อบังคับ จะถือว่ามีลักษณะร้ายแรงหรือไม่  ให้พิจารณาจากพฤติกรรม เจตนา ตำแหน่ง ความสำคัญของตำแหน่ง หน้าที่ความรับผิดชอบ อายุ ประวัติและความประพฤติของ สว. ผู้ถูกร้องเรียน   มูลเหตุจูงใจ สภาพแวดล้อมแห่งกรณี ผลร้ายหรือความร้ายแรงของความเสียหายที่เกิดจากการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตาม และเหตุอื่นอันควรนำมาประกอบการพิจารณา (ข้อ 44 วรรคสอง)

กรณีฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างไม่ร้ายแรง ให้วุฒิสภามีมติว่ากล่าวตักเตือน หรือตำหนิ (ข้อ 43 วรรคหนึ่ง)

ในกรณีฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง ให้ประธานวุฒิสภาส่งเรื่องให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) พิจารณาดำเนินการตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องต่อไป  และแจ้งให้ที่ประชุมวุฒิสภาทราบ (ข้อ 43 วรรคสอง)

3) เมื่อพิจารณาจากมติของวุฒิสภาแล้ว นางสาวนันทนาไม่ได้ฝ่าฝืนจริยธรรมอันเป็นอุดมการณ์ แต่วุฒิสภาเห็นว่า นางสาวนันทนาฝ่าฝืนจริยธรรมในกรณีอื่นนอกจากจริยธรรมอันเป็นอุดมการณ์ ซึ่งถือว่ามีลักษณะร้ายแรง และต้องส่งเรื่องไปให้ ป.ป.ช. ดำเนินการถอดถอนออกจากตำแหน่ง สว.

4) เมื่อกลางปี 2568 นางแดง กองมา ส.ว.  ได้ยื่นฟ้องนางสาวนันทนา นันทวโรภาส ต่อศาลแขวงดุสิต ฐานหมิ่นประมาท โดยมีประเด็นมาจากคำพูดของนาสงสาวนันทนาที่ว่า “ได้คนขายหมูเข้ามาเป็นกรรมาธิการ…” ซึ่งถูกมองว่าเป็นการ “ด้อยค่า” ส.ว. คนหนึ่ง คดีอยู่ในระหว่างไต่สวนมูลฟ้อง ทราบว่าศาลแขวงดุสิตนัดฟังคำสั่งว่าคดีมีมูลพอที่จะประทับรับฟ้องไว้พิจารณาหรือไม่ ในวันที่ 10 พฤศจิกายน 2568

5) ผู้เขียนเห็นว่า คำพูดของนางสาวนันทนาดังกล่าวข้างต้นไม่เข้าข่ายข้อ 14 (การปฏิบัติหน้าที่ด้วยความยุติธรรมฯ) ข้อ 18 (การก่อให้เกิดความเสื่อมเสียต่อเกียรติศักดิ์ของการดำรงตำแหน่ง) และข้อ 24 (ปฏิบัติต่อประชาชนโดยเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์)

คงมีปัญหาว่าเป็นการฝ่าฝืนข้อ 31 (ต้องให้เกียรติและเคารพสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคลของสมาชิก กรรมาธิการ และผู้อื่น ไม่แสดงกิริยาหรือใช้วาจาอันไม่สุภาพ  ใส่ร้ายหรือเสียดสีบุคคลใด  หรือนำเอาเรื่องที่เป็นเท็จมาอภิปรายหรือแสดงความเห็นในการประชุม) หรือไม่

ถ้าวุฒิสภาเห็นว่า เป็นการฝ่าฝืนข้อ 31 วุฒิสภามีอำนาจเพียงมีมติว่ากล่าวตักเตือน หรือตำหนิเท่านั้น ไม่ใช่การฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ฯ พ.ศ. 2561 ที่จะส่งเรื่องไปให้ ป.ป.ช. ไต่สวนและร้องต่อศาลฎีกาให้ถอดถอนนางสาวนันทนาออกจากตำแหน่ง สว. ได้