“ฝีดาษลิง” 65 ติดต่อยังไง ฉีดวัคซีนไข้ทรพิษป้องกันได้หรือไม่

ฉีดวัคซีนไข้ทรพิษ จะอยู่ได้นานเท่าใด?

หมอธีระวัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โพสต์ ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา Thiravat Hemachudha ระบุ ในยุคของฝีดาษ ลิง เชื่อกันว่าคนที่เคยฉีดวัคซีนไข้ทรพิษ (ทั้งนี้ ประเทศไทยเลิกฉีดไปในปี 2523) จะยังสามารถป้องกันฝีดาษ ลิงได้ ประมาณ 85% ทั้งนี้ ระบบภูมิคุ้มกันยังต้องดีอยู่ โดยมีการศึกษาในวารสารนิวอิงแลนด์ ตั้งแต่ปี 2007 ในบุคลากรที่ทำงาน จำนวน 45 คน ในศูนย์สัตว์ จำพวก ลิง ที่ โอเรกอน ทั้งนี้ มีการเจาะเลือดเก็บตัวอย่างเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง โดยเฉลี่ยประมาณ 15 ปี ประมาณ 60% ยังคงมีภูมิคุ้มกันอยู่ ทั้งนี้ ประเมินกันว่าระยะเวลาครึ่งชีวิต จะอยู่ประมาณ 90 ปี และเป็นกลไกของ memory B cell independent long lived plasma cells (ไม่ใช่ dependent-short lived) และด้วยความที่วัคซีนเป็นเชื้อเป็น

อย่างไรก็ตาม ต้องไม่ลืมว่าไม่ใช่ทุกคนที่ฉีดวัคซีนไข้ทรพิษไปแล้วจะป้องกันไข้ฝีดาษ ลิง ได้ ดังข้างต้น และวัคซีนยุคใหม่ยังคงใช้กันสำหรับคนที่มีความเสี่ยงสูงมาก แม้ว่าอาจจะมีผลข้างเคียง < วัคซีนไข้ทรพิษในสมัยโบราณที่เกิดสมองอักเสบได้แม้ว่าจะไม่มากแต่อัตราเสียชีวิตสูงถึง 50% (แนะนำบทความจาก Dr Judd Chontavat)

เชื้อฝีดาษลิงติดต่อกันอย่างไร

หมอธีระวัฒน์ โพสต์ระบุว่า ไวรัสแพร่ออก เมื่อเริ่มมีอาการ ไม่สบายแล้ว ดังนั้น ถ้าคนไม่สบายแล้ว และยังคลุกคลีสัมผัส กับคนอื่นมากเท่าใด ก็มีโอกาสแพร่เชื้อได้มากเท่านั้น และ คนที่ติดเชื้อละลอกสองจะปรากฏอาการภายในหนึ่งถึงสองสัปดาห์แต่อาจนานได้ถึงสามสัปดาห์ ทำให้โรคแพร่กระจายออกไปได้กว้างยิ่งขี้น

“การติดเชื้อในประเทศอังกฤษคล้ายเป็นการแพร่ในชุมชน โดยที่รายต่อมาไม่ได้สัมผัสกับรายแรกและไม่ได้กลับจากพื้นที่ต้นตอ แต่ข้อดีของไวรัสตัวนี้ก็คือ ความสามารถในการแพร่ติดต่อ ยังอยู่ในระดับต่ำมาก ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่คลุกคลี จะติดทุกคน แต่ต้องกักตัว 21 วัน เมื่อทราบว่าได้สัมผัส”

ข้อมูลจาก กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ระบุ ในคน สามารถติดโรคฝีดาษ ลิง นี้ จากการสัมผัสโดยตรงกับ เลือด สิ่งคัดหลั่ง หรือ ตุ่มหนอง ของสัตว์ที่ติดเชื้อ หรือจากการถูกสัตว์ที่มีเชื้อกัด การแพร่เชื้อจากคนสู่คนอาจเกิดขึ้นได้ แต่มีโอกาสน้อยมาก

ทั้งนี้ ยังไม่เคยมีการระบุว่า ฝีดาษ ลิง เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ แต่เชื้อโรคสามารถส่งต่อกันได้ผ่านการสัมผัสกันโดยตรงระหว่างการมีเพศสัมพันธ์