วันที่ 14 ธันวาคม 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่าที่ ที่บริเวณลานบ้านเกิดท่านพ่อพระยาพิชัยดาบหัก บ้านห้วยคา หมู่ที่ 9 ต.ในเมือง อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ นายนิตย์นิชัย บุญสุวรรณ นายอำเภอพิชัย เป็นประธานในพิธีกรรมทำขวัญข้าว ประจำปี 2568 พร้อมด้วย น.ส.สุดาวัลย์ บุญสุวรรณ นายกกิ่งกาชาด อ.พิชัย นายอนุสรณ์ จีรวุฒิ ปลัดอาวุโส อ.พิชัย นายรวี เล็กอุทัย อดีต สมาชิกสภาผูัแทนราษฎร เขต 3 จังหวัดอุตรดิตถ์และผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ตลอดจนชาวบ้านในพื้นที่ได้ร่วมพิธีกรรมทำขวัญข้าว เพื่อเป็นการบูชาพระแม่โพสพ ซึ่งถือว่าเป็นพิธีกรรมสืบสานมรดกประเพณีในท้องถิ่นที่สืบทอดกันมา
โดยในปรัมพิธีมกรรมทำขวัญข้าวได้มีการจัดเตรียม บายศรี และผลไม้ 9 อย่าง ขนมหวาน 9 อย่าง และขนมแดกงา ซึ่งเป็นขนมโบราณที่ทำจากข้าวและงาดำตำใส่กัน และเป็นขนมในการใช้บูชาพระแม่โพสพ โดยเฉพาะ จากนั้นพราหมได้ประกอบพิธีบวงสรวงอัญเชิญพระแม่โพสพเทพเทวาอารักษ์สิ่งศักดิ์ได้เสด็จมาร่วมในพิธีและเพื่อเป็นสักขีพยานในการประกอบพิธีทำขวัญข้าวในครั้งนี้ โดยพราหมได้มีการอ่านสารในการแหล่เรียกขวัญข้าวสู่ขวัญข้าว
จากนั้นนายอำเภอพิขัยได้นำผู้ร่วมพิธีร่วมกันเวียนเทียนรอบกองข้าวจำนวน 3 รอบและรอบปรัมพิธีพร้อมกับได้โปรยข้าวตอกและดอกดาวเรืองบนกองข้าวเปลือก เพื่อความสิริมงคล
จากนั้นทุกภาคส่วนได้ร่วมกันฟังพระภิกษุสวดเจริญพุทธมนต์ พร้อมถวายอาหารเพลแด่พระภิกษุ พร้อมกันนี้ พระภิกษุได้มีการปะพรมน้ำมนต์ ให้แก่ผู้มาร่วมพิธีในครั้งนี้เพื่อความเป็นสิมงคลแก่ชีวิตอีกด้วย
สำหรับการประเพณีทำขวัญข้าว หรือพิธีบูชาพระแม่โพสพ ถือเป็นพิธีกรรมสืบสานมรดกประเพณีในท้องถิ่นที่ปฏิบัติสืบทอดต่อๆกันมา ตามความเชื่อที่ว่าที่แม่โพสพมีพระคุณต่อชีวิตของชาวนา การประกอบพิธีกรรมทำขวัญข้าวเป็นการกล่าวขอขมาต่อต้นข้าวทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นกับข้าว ทั้งที่การเกิดเองตามธรรมชาติ จากฝีมือมนุษย์ที่จะทำอะไรก็ตามกับต้นข้าว เช่น พิธีกรรมก่อนการหว่านข้าว การปักดำข้าว หรือพิธีกรรมทำขวัญรับขวัญการตั้งท้อง ก่อนการเกี่ยวข้าว และพิธีอันเชิญแม่โพสพเข้ายุ้งฉางเป็นต้น
ซึ่งอำเภอพิชัยมีประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร ข้าวถือว่าเป็นพืชเศรษฐกิจและเป็นรายได้หลักของเกษตรกร อำเภอพิชัยได้ร่วมกับส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และประชาชนอำเภอพิชัย กำหนดจัดงานประเพณีทำบุญกองข้าวเปลือก และให้เป็นงานประเพณีประจำปีของอำเภอพิชัย มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563 ซึ่งปีที่ 6 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อหารายได้ในการปรับปรุง ซ่อมแซม เรือนพระยาพิชัยดาบหัก และพิพิธภัณฑ์พระยาพิชัยดาบหัก
ซึ่งถือว่าเป็นพิธีกรรมสืบสานมรดกประเพณีในท้องถิ่นที่ปฏิบัติสืบทอดต่อๆกันมา ตามความเชื่อที่ว่าที่แม่โพสพมีพระคุณต่อชีวิตของชาวนา การประกอบพิธีกรรมทำขวัญข้าวเป็นการกล่าวขอขมาต่อต้นข้าวทุกครั้งที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นกับข้าว ทั้งที่การเกิดเองตามธรรมชาติ จากฝีมือมนุษย์ที่จะทำอะไรก็ตามกับต้นข้าว เช่น พิธีกรรมก่อนการหว่านข้าว การปักดำข้าว หรือพิธีกรรมทำขวัญรับขวัญการตั้งท้อง ก่อนการเกี่ยวข้าว และพิธีอันเชิญแม่โพสพเข้ายุ้งฉาง
ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่า ในระหว่างการประกอบพิธีทำขวัญข้าว ซึ่งในระหว่างการอัญเชิญพระแม่โพสพเทพเทวา เพื่อร่วมเป็นสักขีพยานในการประกอบพิธี ก็ได้มีการจุดธูปเสี่ยงโชค ในกระถางธูปต่อหน้ารูปปั้นพระแม่โพส ภายหลังจากการประกอบพิธีเสร็จ สายมูพากันเข้ามุงดูตัวเลข เพื่อจะนำไปเสี่ยงโชคในงวดที่จะมาถึง ซึ่งปรากฏเป็นตัวเลข 466 แต่บางคนกลับมองเห็นเป็นเลข 406 ต่างนำโทรศัพท์มาถ่ายรูปไว้เพื่อนำไปลุ้นโชคเป็นเศรษฐีในงวดที่จะมาถึง.
