สื่อกัมพูชาตีข่าวเอง ชี้ “แรงงานเขมร” จำนวนมากที่กลับจากไทย หางานทำไม่ได้ ทักษะไม่ตรงการทำงาน

ข้อสรุปของขแมร์ ไทมส์ เกิดขึ้นหลังจากส่งนักข่าวลงพื้นที่ตรวจสอบข้อเท็จจริง ไปที่หมู่บ้านตระเพียงพง จังหวัดกำปงสปือ จังหวัดอุตสาหกรรมใหญ่ที่สุด ที่ทางการแจ้งว่า มีงานว่าง 2 หมื่น 3 พันตำแหน่ง จากทั้งหมด 2 แสนตำแหน่งทั่วประเทศ ผู้สื่อข่าวได้พบปะแรงงานหลายคนที่กลับจากไทยพวกเขาบอกเล่าความลำบาก เคว้งคว้าง และความผิดหวังในการหางานทำ กรณีสะเทือนใจมากที่สุด คือ วอน พัล แม่วัย 40 ปีที่เดินทางกลับกัมพูชาพร้อมลูก 2 คน ทิ้งสามีไว้คนเดียวเพื่อทำงานต่อไปและส่งเงินกลับบ้านเป็นครั้งคราว เธอเล่าว่าสองเดือนที่ผ่านมา สมัครงานโรงงานในจังหวัดกำปงสปือ 7 แห่ง แต่ไม่มีที่ไหนรับ ระหว่างนั้น เจ้าหน้าที่รับสมัคร บอกให้เธอเข้าคอร์สอบรมสั้น ๆ รับเอกสารและเข้าสอบ แต่ละครั้ง มีค่าใช้จ่าย 5 หมื่นรีล หรือประมาณ 400 บาท เป็นค่าใช้จ่ายสูงมากสำหรับครอบครัวที่งบจำกัดอย่างเธอ เมื่อผ่านขั้นตอนเหล่านี้ครบแล้ว กลับถูกปฏิเสธ เพราะโรงงานมักอยากได้ลูกจ้างอายุน้อยกว่า โดยมากไม่เกิน 35 ปี บางกรณี นายจ้างคัดหน้าตาโดยไม่สนประสบการณ์หรือความสามารถ

หลังจากใช้เงินไปเกือบ 100 ดอลลาร์ (ราว 3 พัน 200 บาท) ในการสมัครงาน 7 ครั้ง วอน พัล ถอดใจแบบไม่มีทางเลือก เพราะค่าใช้จ่ายที่ว่านี้ เท่ากับเกือบครึ่งหนึ่งของเงินเดือนเฉลี่ยของโรงงานที่ 208 ดอลลาร์แล้ว

หญิงกัมพูชาคนนี้ เริ่มเข้ามาทำงานในไทยขณะอายุ 25 ปีตั้งแต่ยังโสด เธอคิดว่าประสบการณ์การทำงาน 15 ปีในโรงงานแปรรูปอาหารทะเลในต่างประเทศ จะเป็นคุณสมบัติช่วยหางานทำได้ เพียงเพื่อพบว่า ตนเองในวัย 40 อายุมากเกินกว่าจะทำงานในโรงงานเสื้อผ้าได้ เธอยอมรับว่าสามียังอยู่ในไทย เพราะรู้ว่าการหางานในกัมพูชาเป็นเรื่องยาก และคงต้องแยกกันอยู่ต่อไปจนกว่าเธอจะหางานมั่นคงทำได้ เรื่องราวของหญิงกัมพูชาคนนี้ สะท้อนการดิ้นรนของผู้ที่กลับจากไทยตอนมีอายุพอควรแล้ว แม้มีประสบการณ์การทำงานหลายปี และพร้อมทำงาน แต่เจออุปสรรคเชิงโครงสร้างในตลาดแรงงาน ที่เลือกคนหนุ่มสาว รูปลักษณ์ และรูปแบบมากกว่าทักษะความขยัน

อีกตัวอย่าง เป็นว่าที่คุณแม่วัย 33 ปี ชื่อนางสเรยส์รส เธอหางานทำจนได้ แต่กว่าจะได้รับการตอบรับ เธอสมัครงานโรงงาน 4 แห่ง หมดเงินไปกับเอกสาร ค่าตรวจร่างกาย และค่าเดินทางไปไม่น้อย จนแทบหมดกำลังใจ เมื่อได้งานในโรงงานเสื้อผ้า พบว่าเงื่อนไขการทำงานหนักกว่าหลายปีก่อนมาก ผู้จัดการมอบหมายให้เธอต้องทำงานหลายอย่างในเวลาเดียวกัน และต้องจดจ่อ อดทนและใช้ความสามารถทางเทคนิคระดับสูง สเรยส์รส กล่าวว่า คนงานอายุเกิน 40 ปีแบบ วอน พัล ไม่น่าจะทนไหวกับเงื่อนไขแบบนั้น โรงงานคาดหวังความสามารถในการผลิตสูง ภายใต้การกำกับตลอดเวลา แทบไม่ยอมให้เกิดความผิดพลาด หรือปล่อยให้อัตราการทำงานลดลงแม้แต่นิดเดียว การปฏิเสธรับเข้าทำงาน ไม่ใช่ติดเรื่องอายุเท่านั้น หลายแห่งยังประเมินรูปร่างหน้าตา ปฏิเสธอย่างเปิดเผยเมื่อเห็นผู้สมัครมีอายุ หรือมีแผลเป็นมองเห็นได้ชัด โดยไม่สนคุณสมบัติอย่างทักษะ หรือมีประสบการณ์การทำงานหลายปี