ประเด็นความฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมปี 2561 ข้อกฎหมายใน ข้อ 6 ข้อ 8 ข้อ 17 และ ข้อ 27 ที่ออกตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 219 จะเป็นเชือกกล้วยมัดคอนางสาวทองธาร ชินวัตร โดยจุดตาย ข้อเท็จจริง เหตุการณ์พูดคุยตามคลิปเสียงบทสนทนา ในวันที่ 15 มิถุนายน 2568 โดยมีผลต่อการยกเลิกประชุมสภาความมั่นคง ซึ่งเป็นเรื่องความมั่นคง และเป็นเรื่องสำคัญของประเทศ ในวันที่ 16 มิถุนายน ถัดมา ต่อมา นายฮุน เซน มาเปิดโปงปล่อยคลิปเสียง วันที่ 18 มิถุนายน 2568 โดยในวันดังกล่าว ผู้ถูกร้องออกมาแถลงรับทันควันและขอโทษประชาชนและแม่ทัพภาค 2

โดยศาลรัฐธรรมนูญ เคยมีคำวินิจฉัยไว้เป็นบรรทัดฐานในคดีที่ 21/2567 นายเศรษฐา ทวีสิน อดีตนายกรัฐมนตรี และคำวินิจฉัยเสร็จเด็ดขาดและผูกพันทุกองค์กร ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 211 วรรคท้าย โดยศาลใช้หลักเกณฑ์ในการวินิจฉัย หลัก “วิญญูชนทั่วไป”ในการวางแนววินิจฉัยและตีความคำว่า ฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมอย่างร้ายแรง ในลักษณะกว้าง หลายนัยยะ ซึ่งการยกเลิกการประชุม สมช. วันที่ 16 มิถุนายน 2568 และเนื้อหาในคลิปสนทนา ที่ว่า มีปัญหา แม่ทัพภาค 2 อยู่คนละฝ่าย กับ “อังเคิล อยากได้อะไรให้ท่านบอกมาได้เลยค่ะ” จะเป็นทำให้พ้นจากเก้าอี้

โดยเฉพาะคดีนี้ คำว่า “เกียรติภูมิของชาติ” ข้อ 6 “เกียรติภูมิในตำแหน่ง” ข้อ 17 และปฏิบัติหน้าที่โดยไม่สุจริต เพื่อแสวงหาประโยชน์ที่มีควรได้สำหรับตนเองหรือผู้อื่น หรือ ยินยอมให้บุคคลอื่นใช้ประโยชน์ในตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ข้อ 8 ศาลจะใช้มาตรฐานจริยธรรม ตีความข้อกฎหมายและปรับกับข้อเท็จจริง ซึ่งเป็นความหมายกว้าง ไม่ต่างจาก คำว่า “ลูกจ้าง”ในคดีของนายสมัคร สุนทรเวช อดีตนายกรัฐมนตรี โดยหยิบพจนานุกรมฉบับบัณฑิตยสภานมาตีความ โดยเฉพาะในคดีนายเศรษฐา ทวีสิน ศาลตีความ การแต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน ทนายถุงขนม ให้เป็น รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี โดยรู้อยู่แล้ว ยังแต่งตั้งและเลือกคุณสมบัติรัฐมนตรีเฉพาะบางข้อ โดยใช้เทคนิคศรีธนญชัย แต่ศาลหยิบหลักวิญญูชนทั่วไปต่อข้อเท็จจริงดังกล่าวมาพิจารณาทำให้พ้นจากตำแหน่ง

ส่วน ฝ่ายผู้ถูกร้อง อ้างว่า ขาดเจตนา เจตนาดี ไม่มีเจตนาร้ายต่อบ้านเมือง ทั้งอ้างหลักกลยุทธ์การเจรจา โดยอ้างว่าการถูกบันทึกเสียง “บกพร่องโดยขาดประสบการณ์” โดยใช้โมเดลนายทักษิณ ชินวัตร ในคดีซุกหุ้น ที่รอดคดีโดยอ้าง “บกพร่องโดยสุจริต” โดยฝ่ายนางสาวแพทองธาร จะยกประเด็นข้อกฎหมาย และข้อเท็จจริงตามคำชี้แจงมาหักล้าง และที่ไปตอบคำถามในศาลวันที่ 21 สิงหาคม ที่ผ่านมา ยกเป็นประเด็นเขียนคำแถลงการณ์ปิดคดี เป็นการประมวลเรื่องว่า ปฏิบัติหน้าที่สุจริตอย่างไร ไม่เข้าพฤติกรรมฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมอย่างไร ไม่เข้าเงื่อนไขจริยธรรมอย่างร้ายแรงอย่างไร โดยมีพยานหลักฐานใดหักล้าง เพื่อยืนยันชัดแจ้งว่า “ไม่ขาดคุณสมบัติความเป็นรัฐมนตรีความเป็นนายกรัฐมนตรี” ของฝ่ายผู้ถูกร้อง โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มน้ำหนักความน่าเชื่อถือของพยาน เพื่อให้ศาลมีมติเสียงส่วนใหญ่ยกคำร้อง

หากดูจากคำชี้แจงพยานฝ่ายผู้ถูกร้องที่ปล่อยผ่านสื่อ จุดที่ผู้ถูกร้องมีจุดอ่อนตรง วันที่ 16 สิงหาคม 2568 ยกเลิกประชุม สมช.ชุดใหญ่และมาเรียกประชุมเฉพาะบางคนชุดเล็ก ในบ้านพิษณุโลก ทำให้ข้อเท็จจริงย้อนแย้ง เพราะหากมอบหมายให้นายภูมิธรรมฯ ทำหน้าที่ประธาน สมช.แทน แต่นางสาวแพทองธาร จะใช้อำนาจแทรกแซงเรียกประชุมโต๊ะเล็กเพื่ออะไร ทำให้ย้อนแย้งกัน ส่วนข้อเท็จจริงที่ขาดประสบการณ์และถูกอัดเสียง โดยอ้างว่า “บกพร่องโดยขาดประสบการณ์” เท่ากับไปเพิ่มน้ำหนักที่ยอมรับว่า คลิปเสียง ส่วนหลักการเจรจาที่เป็นกลยุทธ์ชั้นยอด โดยหลักการเจรจาของผู้นำทางการเมืองจะต้องมีหลักผลประโยชน์ของชาติ ปกป้องและรักษาประโยชน์ของประเทศชาติ ทั้งไม่มีข้อมูลอะไรไปเจรจา แม้นายฮุน เซน ไม่มีสถานะเป็นนายกรัฐมนตรี แต่มีสถานะประธานวุฒิสภาและบิดาของนายฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรี ซึ่งมีบทบาททางการเมืองของกัมพูชา ทำให้ภาพรวมคำชี้แจงฝ่ายผู้ถูกร้อง มีน้ำหนักน้อย

ส่วนที่ถามว่า การเลื่อนแถลงการณ์ปิดคดี มีผลต่อรูปคดี หรือมีนัยยะต่อผลคดีหรือไม่ ดร.ณัฏฐ์ อธิบายว่า การเลื่อนให้คู่ความแถลงการณ์ปิดคดีให้เร็วขึ้น ไม่มีผลต่อพยานหลักฐานในคดี อาจเป็นไปเพื่อให้มีเวลาเพียงพอในการเขียนคำแถลงการณ์ส่วนตัวก่อนลงมติ แต่ในแง่เกมคดีและผลคดี มีผลสะเทือน ไม่ต่างจากพรรคก้าวไกล ที่ไปแถลงการณ์นอกศาล หากดูเกมคดีนี้ ศาลอนุญาตให้คู่กรณี เพียง ระยะเวลา 4 วันนับแต่วันไต่สวน ถือเป็นระยะเวลาสั้นมาก อาจบ่งบอกนัยยะทิศทางคดีนี้ได้ว่า ข้อเท็จจริงเพียงพอที่จะวินิจฉัยได้ เห็นได้จากไต่สวน 2 ปาก และงดการไต่สวนพยานปากอื่น ๆ ทำให้ศาลไม่จำต้องฟังคำแถลงการณ์ของคู่ความ ศาลอาจมีธงในใจว่า คดีจะออกบวกหรือลบ แต่ในแง่คดีรัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญ มาตรา 211 วรรคสอง ใช้ “มติเสียงข้างมาก” ตรงนี้ ถือเป็นดุลพินิจของตุลาการศาลรัฐธรรมนูญแต่ละท่าน ตนไม่ขอก้าวล่วง หากเปรียบเทียบคดีอาญาหรือคดีแพ่ง ในศาลยุติธรรม การแถลงการณ์ปิดคดี ส่วนใหญ่ศาลจะอนุญาต ประมาณ 15 วันนับแต่สืบพยานเสร็จสิ้น ดังนั้น การให้ระยะเวลาน้อย มีผลต่อรูปคดีโดยตรง