ซีเรียพลิกสถานการณ์สงครามกลางเมืองซีเรีย ช่วงปี 2011 – 2016 กลับมาได้เป็นฝ่ายได้เปรียบกองกำลังฝ่ายต่อต้าน ด้วยความช่วยเหลือจากรัสเซียที่ช่วยโจมตีทางอากาศ และกองกำลังติดอาวุธที่อิหร่านสนับสนุน โดยเฉพาะนักรบฮิซบอลเลาะห์จากเลบานอน ซีเรียจึงสามารถยึดเมืองสำคัญที่ถูกยึดไปในช่วงปีแรก ๆ ของสงครามกลางเมืองกลับมาได้ แต่ในปี 2024 เป็นคนละเรื่อง รัสเซียติดพันสงครามยูเครน และฮิซบอลเลาะห์ก็บอบช้ำจากการทำสงครามกับอิสราเอล ทำให้กองทัพรัสเซียต้องรับมือกับกองกำลังกบฏนำโดยกลุ่ม ฮายัต ตาห์รีร์ อัล-ชาม หรือ HTS โดยไม่ได้รับการสนับสนุนมากเหมือนในอดีต HTS ฉวยโอกาสเปิดฉากรุกในวันเดียวกับที่ข้อตกลงหยุดยิง ระหว่างฮิซบอลเลสะห์กับอิสราเอลมีผลบังคับใช้
แนวร่วมพันธมิตรของซีเรียที่ไม่มีอีกแล้ว เป็นคำอธิบายความพ่ายแพ้ของกองทัพซีเรียได้มากที่สุด บวกกับกองทัพซีเรียที่ไม่เคยเข้มแข็งมาตั้งแต่ต้น นักวิเคราะห์และนักสังเกตการณ์ กล่าวว่า ทหารซีเรียค่าตอบแทนน้อย ขวัญกำลังใจตกต่ำ และขาดประสบการณ์ นับจากทำข้อตกลงหยุดยิงกับกบฏทางเหนือในปี 2020 ก็แทบไม่เคยเจอการสู้รบใหญ่ๆอีกเลย
ฮามิช เด เบรตตัน กอร์ดอน นายทหารเกษียณอังกฤษและที่ปรึกษาด้านอาวุธเคมี ให้กับเอ็นจีโอที่ทำงานในซีเรียและอิรัก กล่าวว่า กองทัพซีเรียไม่เคยฝึกปรือ อยู่ภายใต้การปกครองด้วยความกลัว และพึ่งพาการสนับสนุนจากรัสเซียมาตั้งแต่ปี 2015 นายทหารส่วนใหญ่ถูกเลือกมาเพราะใกล้ชิดกับประธานาธิบดีบาชาร์ อัล อัสซาด
ส่วน สตีเฟน คุก ผู้เชี่ยวชาญตะวันออกกลาง สภาวิเทศสัมพันธ์ กล่าวว่า กองทัพซีเรียประกอบด้วยทหารเกณฑ์ที่ไม่ได้อยากอยู่ในกองทัพแต่แรก จะมีก็แต่หน่วย รีพับลิกัน การ์ด ซึ่งเป็นหน่วยปฏิบัติการพิเศษเพียงหน่วยเดียว ที่พอจะพึ่งพาได้ จึงเป็นเหตุผลที่อัสซาดต้องดึงนักรบฮิซบอลเลาะห์เข้าไป นอกจากนี้ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซีเรียยังกลายเป็นผู้ผลิตและซัพพลายเออร์ยาเสพติดรายใหญ่ ซึ่งส่งผลให้สถาบันของรัฐ อย่างกองทัพ กลายเป็นศูนย์กลางของเครือข่ายอาชญากรรมไปโดยปริยาย
อีกด้านหนึ่ง ญีฮัด ยาซิกิ บรรณาธิการ ซีเรีย รีพอร์ต กล่าวว่า การล่มสลายของกองทัพ เป็นภาพสะท้อนการล่มสลายของสถาบันรัฐในซีเรีย วิกฤติเศรษฐกิจ ความไร้เสถียรภาพ และการกดขี่ นำไปสู่ภาวะขาดขวัญกำลังใจในทุกพื้นที่ที่รัฐบาลยึดครอง ทหารขาดขวัญกำลังใจเป็นเรื่องที่คนซีเรียทั่วไปมองแบบเข้าใจได้อย่างลึกซึ้ง
เมื่อทหารถอยร่นจากแนวรบไม่เป็นขบวน รัฐบาลประกาศว่าจะขึ้นเงินเดือนให้ 50% ซึ่งชัดเจนว่าเป็นความพยายามแบบจนตรอก เพื่อแก้ปัญหาขวัญกำลังใจที่มีมานาน การแตกพ่ายของกองกำลังความมั่นคงซีเรีย จึงไม่ใช่เรื่องน่าประหลาดใจมากนัก
สวนทางกับฝ่ายตรงข้าม แนวร่วมนำโดยกลุ่ม HTS ดูเหมือนเตรียมพร้อมและจัดทัพมาเป็นอย่างดี พวกเขามีกระทั่งโดรนที่ผลิตขึ้นเอง ซึ่งกองทัพซีเรียอาจไม่ได้เตรียมพร้อมหรือคุ้นเคยกับ นวัตกรรมและการทำสงครามแบบที่กลุ่มกบฏนำมาใช้ จึงพลาดท่าเสียทีตั้งแต่เริ่มต้น
นาตาชา ฮอลล์ นักวิจัยอาวุโสโครงการตะวันออกกลาง ศูนย์ระหว่างประเทศและยุทธศาสตร์ศึกษา กล่าวว่า การเตรียมการที่ดี กลยุทธ์ และการใช้โฆษณาชวนเชื่ออย่างเชี่ยวชาญ ของกลุ่มกบฏ ทำให้กองทัพซีเรียตกอยู่ในภาวะช็อก HTS มีเจ้าหน้าที่ หน่วยรบพิเศษ กองกำลังโดรน และหน่วยคอมมานโดที่ปฏิบัติการในเวลากลางคืน กลุ่มกบฏในวันนี้แตกต่างจากกองกำลังที่ซีเรียเคยรบเมื่อก่อน พวกเขาติดติดอาวุธที่ดีกว่าและมีการจัดระเบียบอย่างดี ซึ่งคาดว่า ตุรกีน่าจะมีส่วนอย่างมาก
