“ฝีดาษลิง” กรมวิทย์ฯ ชี้ ปลูกฝี ภูมิคุ้มกันไม่สูงพอจะกันโรค

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นายแพทย์เฉลิมชัย บุญยะลีพรรณ รองประธานกรรมธิการสาธารณสุขวุฒิสภา อัปเดตสถานการณ์การแพร่ระบาดของ “ฝีดาษลิง” เผยผลการทดลองของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ชี้ การปลูกฝี ภูมิยังไม่สูงพอจะป้องกันฝี ดาษลิงได้ โดยระบุว่า จากการแพร่ระบาดทั่วโลก จนถึงวันที่ 2 กันยายนที่ผ่านมา พบผู้ติดเชื้อเกือบ 100 ประเทศ มีผู้ป่วย 50,327 ราย เสียชีวิตไป 15 รายนั้น ทำให้วงการสาธารณสุขทั่วโลก ต้องเร่งรวบรวมความรู้และข้อมูลต่าง ๆ ที่เคยมีมาในอดีต ว่าจะมีวิธีการใดที่สามารถป้องกันฝีดาษลิงได้บ้าง พบว่าจนปัจจุบัน ก็ยังไม่มีวัคซีนที่ผลิตมาเพื่อป้องกันการติดเชื้อโดยเฉพาะ

แต่มีข้อมูลการศึกษาว่า วัคซีนที่ป้องกันฝีดาษคนหรือไข้ทรพิษ ในสมัยก่อนที่เรียกว่าการปลูกฝีนั้น สามารถข้ามมาป้องกัน “ฝีดาษลิง” ได้ประมาณ 85% แต่เนื่องจากทั่วโลกมีการหยุดปลูกฝีตั้งแต่ปี 2523 เป็นต้นมา หรือกว่า 42 ปีแล้ว ส่วนในประเทศไทยเลิกปลูกฝีตั้งแต่ปี 2517 หรือ 48 ปีที่แล้ว จึงทำให้ต้องมีการทบทวนข้อมูลการศึกษาในอดีต พบว่า ระดับภูมิคุ้มกันในเลือดของชาวต่างชาติ จะอยู่ในระดับที่สูงได้ 13-88 ปี

ปัจจุบัน จะยังมีภูมิคุ้มกันที่สูงจนสามารถป้องกันโรคได้มากน้อยเพียงใด ซึ่งสรุปจากรายงานของอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในวันที่ 5 กันยายนที่ผ่านมา มีรายละเอียดดังนี้

• กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์สามารถเพาะเชื้อไวรัสก่อโรคฝีดาษ ลิงจากผู้ติดเชื้อที่พบในประเทศไทยทั้ง 7 รายสำเร็จ โดยพบเป็นสายพันธุ์ A.2 หกราย และ B.1 หนึ่งราย
• กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้นำเชื้อไวรัสที่เพาะได้นั้น มาทดสอบกับเลือดของคนไทยที่เคยปลูกฝีป้องกันฝีดาษคน เพื่อดูความสามารถในการฆ่าเชื้อไวรัส ด้วยวิธี PRNT
• จากตัวอย่างอาสาสมัครคนไทย 28 ราย แบ่งออกเป็น 3 ช่วงอายุ คือ 45-54 ปี, 55-64 ปี และ 65-74 ปี พบข้อมูลที่น่าสนใจว่า 26 ราย มีภูมิคุ้มกันแต่สูงไม่มากพอที่จะป้องกันเชื้อได้ มีเพียง 2 รายเท่า (ช่วงอายุ 55-64 ปี) ที่มีระดับภูมิคุ้มกันในเลือดสูงพอที่จะป้องกันเชื้อได้
• ได้ลองนำเลือดจากผู้ที่ติดเชื้อ 2 ราย ไปตรวจหาระดับภูมิคุ้มกัน พบว่า สูงมากพอที่จะทำลายเชื้อไวรัสได้ โดยมีระดับสูง 80-192 หน่วย (ค่าที่ป้องกันได้ คือ มากกว่า 32 หน่วยขึ้นไป)
• นำอาสาสมัครเด็กไทย 3 รายที่ไม่เคยปลูกฝีป้องกันฝีดาษคนเลย ตรวจแล้วพบว่าไม่มีภูมิคุ้มกันที่จะป้องกันเชื้อได้