หมอโอภาส คาด อนาคตเชื้อโควิด จะกลายเป็นไวรัสประจำถิ่น

ผศ.นพ.โอภาส พุทธเจริญ หัวหน้าศูนย์โรคอุบัติใหม่ทางคลินิก โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย  โพสต์เฟซบุ๊กส่วนตัว ระบุว่า  ภาพของการติดเชื้อในอนาคตที่กำลังจะเปลี่ยนการระบาดเป็นเชื้อประจำถิ่น (ความเห็นส่วนตัว) ดูเหมือนการกำจัดไวรัสให้หมด (Eradication) ไป  ไม่น่าเกิดขึ้นได้ในอนาคต แต่แนวโน้มหวังว่า อาจจะกลายเป็น endemic virus เหมือนการที่เรามี human coronavirus อยู่แล้วในธรรมชาติที่ทำให้เกิดการติดเชื้อระบบหายใจที่ไม่รุนแรง

สิ่งที่กำหนดการระบาดคือ

1.ไวรัสที่มีการกลายพันธุ์อยู่ตลอด แต่ในขณะนี้อัตราการกลายพันธุ์เป็นปัญหาเพราะคุมการระบาดเป็นวงกว้างไม่ได้ จนมีการกลายพันธุ์ที่มีคุณสมบัติติดเชื้อง่ายขึ้นและหลบภูมิจากวัคซีนได้ดี แต่อย่างไรก็ตาม ไวรัสกลายพันธุ์อาจจะอ่อนแรง จนเกิดโอกาสทำให้โรครุนแรงน้อยลง จะมีผลกระทบเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัวที่ยังไม่ได้รับวัคซีน

2.การเกิดภูมิคุ้มกันในประชากรจากการฉีดวัคซีน หรือการติดเชื้อตามธรรมชาติ ถ้ามากพอ จะช่วยลดอัตราการป่วยและเสียชีวิต ถ้าการเกิดภูมิในประชากรเกิดขึ้นได้เป็นวงกว้าง แม้ว่า มีการติดเชื้อกลายพันธุ์ ก็ทำให้ความรุนแรงน้อยลง การระบาดการติดเชื้อ อาจจะไม่หยุดเกิดเป็นระลอก แต่อัตราของผู้เสียชีวิตจะลดลง

การดูทิศทางของการติดเชื้อในอนาคต ถ้าการฉีดวัคซีนเป็นไปได้ตามแผน คือจะเห็นอัตราการเสียชีวิตลดลงก่อน อัตราการระบาดอาจจะมีแนวโน้มสูงอยู่นานและจะค่อย ๆ ลดลง อาจจะเป็นจากวัคซีนและมาตรการต่าง ๆ เพื่อลดการระบาด ทั้งมาตรการระดับประเทศและการป้องกันส่วนบุคคล

เรากำลังอยู่ใน transition phase  เปลี่ยนจาก pandemic phase เป็น endemic phase ของการระบาด อัตราตายในขณะนี้ ขึ้นอยู่กับอัตราการฉีดวัคซีน แข่งกับอัตราการระบาด โดยเฉพาะ อัตราการฉีดในประชากรกลุ่มเสี่ยง ในอนาคตการระบาดจะขึ้นเป็นพัก ๆ มีผู้เสียชีวิตอยู่บ้าง อาจจะไม่มากและมีการฉีดวัคซีน เพื่อกระตุ้นภูมิเป็นรอบ ๆ ทุกสองสามปี