รอยเตอร์สและซินหัวรายงานว่าหวางอี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีนออกแถลงการณ์อย่างเป็นทางการผ่านเว็ปไซต์กระทรวงต่างประเทศจีนในวันนี้ (อาทิตย์ที่ 23 พย.) ระบุว่าเป็นเรื่อง “น่าตกใจ” ที่นายกรัฐมนตรีซานาเอะ ทาคาอิจิ ผู้นำญี่ปุ่นได้ส่งสัญญาณที่ผิดๆเกี่ยวกับไต้หวันอย่างเปิดเผย
หวางอี้ถือเป็นเจ้าหน้าที่ระดับสูงสุดของจีนที่ออกมาแสดงความเห็นในเรื่องนี้ต่อที่สาธารณะ ซึ่งในแถลงการณ์ หวางอี้กล่าวว่าญี่ปุ่นกำลังข้ามเส้นแดงที่ไม่ควรแตะต้องของจีน และกล่าวหาทาคาอิจิว่าพยายามจะใช้กำลังทหารแทรกแซงกิจการไต้หวัน จากกรณีที่ทาคาอิจิกล่าวต่อที่ประชุมคณะกรรมาธิการรัฐสภาญี่ปุ่นเมื่อ 7 พฤศจิกายนว่า “หากจีนใช้กำลังทหารโจมตีไต้หวันจะถือเป็นภัยคุกคามต่อการอยู่รอดของญี่ปุ่น ซึ่งญี่ปุ่นสามารถใช้สิทธิ์ในการปกป้องตนเอง” ตามกฎหมาย ส่งผลให้เกิดการเผชิญหน้าครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายปีระหว่างจีนกับญี่ปุ่น
หวางยังกล่าวต่อว่าเพื่อเป็นการตอบโต้ จีนจะต้องใช้มาตรการที่เด็ดขาดโต้กลับญี่ปุ่น ซึ่งไม่เพียงปกป้องอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของจีนเท่านั้น แต่เป็นการปกป้องความสำเร็จหลังสงครามที่ได้มาอย่างยากลำบาก แลกกับการสละเลือดเนื้อของชาวจีน พร้อมเตือนว่าถ้าญี่ปุ่นยังไม่ถอนคำพูดและยืนกรานที่จะเดินในเส้นทางที่ผิดๆ ทุกประเทศก็มีสิทธิที่จะ“ทบทวนอาชญากรรมในอดีตของญี่ปุ่น” และ “ป้องกันการกลับมาของลัทธิทหารของญี่ปุ่นอย่างเด็ดขาด”
ล่าสุดกระทรวงต่างประเทศญี่ปุ่นยังไม่ออกมาแสดงความเห็นตอบโต้แถลงการณ์ของหวางอี้ แต่เมื่อวานนี้ (เสาร์ที่ 22 พย.) ได้ตอบโต้หนังสือที่นายฟู่ ชง เอกอัครราชทูตจีนประจำยูเอ็นส่งถึงนายอันโตนิโอ กูเตร์เรสเลขาธิการยูเอ็นเมื่อวันศุกร์ (21 พย.) กล่าวหาทาคาอิจิว่าใช้คำพูดข่มขู่ว่าญี่ปุ่นจะ “ใช้กำลังทหารแทรกแซง” ไต้หวัน ซึ่งฟู่ ชี้ว่าคำขู่ดังกล่าวเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง พร้อมเตือนว่า จีนจะใช้สิทธิในการป้องกันตนเองภายใต้กฎบัตรสหประชาชาติ ทั้งนี้ญี่ปุ่นได้โต้กลับว่าข้อกล่าวหาของจีนเป็น “เป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้อย่างสิ้นเชิง” และยืนยันว่าญี่ปุ่นยังคงยึดมั่นต่อสันติภาพไม่เปลี่ยนแปลง
ขณะที่กระทรวงต่างประเทศไต้หวันก็ออกโรงช่วยญี่ปุ่นด้วยการประณามหนังสือร้องเรียนยูเอ็นของจีนว่า “จดหมายฉบับนี้ไม่เพียงแต่มีเนื้อหาที่หยาบคายและไม่สมเหตุสมผลเท่านั้น แต่ยังบิดเบือนข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์อย่างร้ายแรง” “ยิ่งไปกว่านั้นจดหมายฉบับนี้ยังละเมิดมาตรา 2(4) ของกฎบัตรสหประชาชาติ ซึ่งห้ามการข่มขู่หรือใช้กำลังในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ” อีกด้วย
