"ศ.ดร.เกรียงศักดิ์" เสนอ ยุทธศาสตร์ Total Wellness ในการประชุม ICGW 2025 รับมือกับโลกผู้สูงวัย ขับเคลื่อนการพัฒนาสุขสภาพรอบด้าน

วันที่ 26 มิถุนายน 2568 สถาบันการสร้างชาตินานาชาติ (Nation-Building International Institute (NBII)) และองค์กรพันธมิตรระดับโลก ร่วมจัดการประชุมนานาชาติว่าด้วยสุวรรณภูมิแห่งสุขสภาพ 2568(The International Conference on GoldenZoneWellness (ICGW) 2025) ในหัวข้อ “หัวข้อ “สุขสภาพในโลกที่เต็มด้วยผู้สูงวัย” (Wellness in the Ageing Worldy) โดยนายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข มอบหมาย นายกิตติกร โล่ห์สุนทร เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขกล่าวปาฐกถาเปิดการประชุม มีผู้นำ ผู้บริหารระดับสูง ผู้ทรงคุณวุฒิ นักวิชาการ นักวิทยาศาสตร์ ผู้นำทางธุรกิจ ผู้นำชุมชน และผู้สนใจจากทั่วโลกเข้าร่วมประชุมกว่า 3,000 คน ทั้งในระบบออนไซต์และออนไลน์

ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์ นักวิชาการอาวุโส มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และประธานสถาบันการสร้างชาติ ได้กล่าวปาฐกถาพิเศษ เรื่อง “Wellness in the Ageing World” ในงานประชุมครั้งนี้ว่า โลกกำลังเผชิญคลื่นสึนามิสีเงิน (Silver Tsunami) จากการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของผู้สูงอายุ ซึ่งทำให้เกิดความท้าทายในการรับมือกับภาวะนี้ ภายใต้ความจำกัดของทรัพยากร บุคลากร และระบบสุขภาพแบบเดิมที่อาจไม่สอดคล้องกับความต้องการด้านสุขภาพของกลุ่มผู้สูงอายุที่มีความซับซ้อน และมีต้นทุนสูงในการจัดการ

ข่าวที่น่าสนใจ

(50 ปีสัมพันธ์ไทย-จีน) ห้างสรรพสินค้าจีนที่เซี่ยงไฮ้ปรับบริการรับ “เศรษฐกิจผู้สูงวัย” .

ประธานสถาบันการสร้างชาติ ได้นำเสนอยุทธศาสตร์ ‘Total Wellness’ เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาบริการสุขสภาพอย่างเป็นองค์รวม ครอบคลุม และบูรณาการ เพื่อดูแลสุขสภาพครบทุกมิติ ทั้งสุขสภาพกาย ใจ จิต และสุขสภาพทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง จัดบริการที่ครอบคลุมตั้งแต่การป้องกัน ส่งเสริมสุขภาพ รักษา ฟื้นฟู การดูแลระยะยาว และการดูแลแบบประคับประคอง และบูรณาการความเชี่ยวชาญต่าง ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพของผู้สูงอายุที่ซับซ้อน ยุทธศาสตร์นี้ยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาสุขสภาพทุกช่วงเวลา ตั้งแต่ก่อนเกิดจนเสียชีวิต และทุกมิติพื้นที่ของความสัมพันธ์ของมนุษย์

“สุขสภาพที่ดีในช่วงวัยชราเป็นผลสะสมตลอดชีวิต การพัฒนาผู้สูงอายุที่มีสุขสภาพที่ดี ต้องเตรียมตัวตั้งแต่ก่อนเกิดและดูแลทุกช่วงวัย โดยการจัดตั้งโรงเรียนพ่อแม่ เพื่อให้มีความรู้ในการวางแผนการมีบุตร และการดูแลสุขสภาพของเด็ก รวมทั้งการพัฒนาสุขสภาพในบ้าน โรงเรียน และสถานที่ทำงาน นอกจากนี้ การรื้อฟื้นความเป็นชุมชนเป็นยุทธศาสตร์สำคัญ ในการพัฒนากลไกการสนับสนุนทางสังคมแก่คนสูงวัย โดยผมเสนอว่า ต้องมีการพัฒนาชุมชนทั้ง 3 มิติ คือ ชุมชนบนฐานพื้นที่เช่น การพัฒนาหมู่บ้านอายุวัฒน์ หรือหมู่บ้านที่เป็นมือตรต่อผู้สูงวัย การพัฒนาชุมชนบนฐานประเด็น ความสนใจ และอุดมการณ์ เพื่อให้ผู้สูงอายุมีเป้าหมายในชีวิต และชุมชนบนฐานกลุ่มคน เพื่อเป้นพื้นที่ในการสร้างสุขสภาพจาการมีความสัมพันธ์ที่ดี”

ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เสนอว่า การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์นี้ให้สำเร็จ จำเป็นต้องมีนวัตกรรมเพื่อเอาชนะความจำกัดของทรัพยากรและบุคลากร กล่าวคือ การพัฒนานวัตกรรมทางสังคม ได้แก่ การสร้างความร่วมมือ 3 ภาคกิจในการให้บริการสุขสภาพในชุมชนและที่บ้าน การให้เงินอุดหนุนแก่ลูกหลานที่ต้องดูแลผู้สูงอายุ โดยเฉพาะคนสูงอายุที่ต้องดูแลพ่อแม่ที่สูงอายุมาก ๆ การสนับสนุนคนที่ดูแลคนชราในครอบครัวอยู่แล้ว ให้จัดตั้งเป็นวิสาหกิจเพื่อสังคมในการดูแลผู้สูงวัยคนอื่น ๆ ในชุมชนด้วยการพัฒนากลไกจูงใจอาสาสมัคร เช่น การจัดตั้งกองทุนเวลาแห่งชาติ เพื่อสะสมเครดิตจากการอาสาตัวไปดูแลผู้สูงวัย เป็นต้น

อีกเครื่องหนึ่งคือ การพัฒนานวัตกรรมทางการเงิน เพื่อระดมทรัพยากรทางการเงิน และลดต้นทุนการดูแลผู้สูงวัยในสังคม ได้แก่ ระบบบังคับออมเงินบำนาญ ระบบจูงใจให้ออมเงินโดยรัฐและนายจ้างร่วมสมทบ ระบบออมเงินบำนาญทางอ้อม เช่น หวยออมทรัพย์ คืนภาษีมูลค่าเพิ่มเป็นเงินออมให้คนจน เป็นต้น ระบบประกันสุขภาพแบบร่วมจ่ายตามความสามารถในการจ่าย ระบบประกันสุขภาพโดยจูงใจให้จ่ายเพิ่มขึ้น ตามคุณภาพบริการ การกำหนดให้ระบบประกันสุขภาพภาคบังคับ (เช่น ประกันสังคม) จ่ายสมทบตามความเสี่ยงของผู้ประกันตน และการเพิ่มการจัดเก็บภาษีในสินค้าทำลายสุขสภาพ เป็นต้น

ทั้งนี้ประเด็นที่สำคัญ คือ “ผู้สูงอายุต้องได้รับเสริมพลัง เพื่อเปลี่ยนการรับรู้ต่อผู้สูงอายุ จาก ‘ผู้รับ’ เป็น ‘ผู้ให้’ และ จาก ‘ผู้บริโภค’ เป็น ‘ผู้ผลิตและบริโภค’ (Prosumer) ซึ่งจะทำให้สังคมเห็นคุณค่าคนสูงอายุมากขึ้น และทำให้คนชราเห็นคุณค่าตัวเองมากขึ้น โดยการพัฒนาสมรรถนะคนสูงอายุ การดึงเอาทุนมนุษย์ของผู้สูงอายุ เช่น ความรู้ฝังตัว ภูมิปัญญา ประสบการณ์ เครือข่าย มาใช้ประโยชน์ การส่งเสริมการทำงานที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ และการจูงใจให้ผู้สูงอายุทำงานโดยกำหนดให้รับสวัสดิการโดยต้องแลกกับการทำงาน

“การพัฒนาสุขสภาพผู้สุงอายุให้สำเร็จอย่างยั่งยืน จำเป็นต้องพัฒนาอย่างครบวงจร ทั้งคน ระบบ และบริบท โดยให้ทุกองค์ประกอบ ทุกองคาพยพในชาติ ส่งเสริมการมีสุขสภาพที่ดีของคนในชาติ ยุทธศาสตร์นี้จึงเรียกร้องให้เราต้องร่วมกันดำเนินการ เพื่อพัฒนาระบบนิเวศน์ที่ครอบคลุม ซึ่งจะสนับสนุนและเสริมสร้างชีวิตของผู้สูงอายุอย่างแท้จริง โดยจะช่วยให้ผู้สูงอายุไม่เพียงแต่มีอายุยืนยาวขึ้นเท่านั้น แต่ยังใช้ชีวิตที่มีคุณค่าและมีศักดิ์ศรีอีกด้วย” ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ กล่าวสรุป

ข่าวที่เกี่ยวข้อง