หมอธีระวัฒน์ อธิบายชัด ๆ ความเหมือน ลองโควิด-ผลกระทบจากวัคซีน อักเสบในเลือดคล้ายกัน

ทั้งนี้ จะให้น้ำหนักในรายงานสุดท้ายที่ทำใน 3 ประเทศ 4 cohort มากกว่าสิบล้านคน

อย่างไรก็ตาม รายงานของประเทศอังกฤษจาก King’s college ที่ติดตามประชากรทั้งในสายพันธุ์ อู่ฮั่น อัลฟ่าและเดลต้า ในสหราชอาณาจักร ซึ่งจะมีอาการของลองโควิดเหมือนกัน บอกว่าการฉีดวัคซีนไม่ช่วยเรื่องลองโควิด

บทความสรุปของเอริค โทโพล ก็ย้ำว่า อย่างไรก็ดี ก็ไม่ควรเน้นเรื่องวัคซีนในการป้องกันลองโควิดมากเกินไป ทางที่ดีแล้วคือไม่ติดเลยจะดีกว่า (ซึ่งในโลกนี้คงไม่มีแล้ว) และถ้าเมื่อติดแล้วก็อย่าติดซ้ำ

ในสำหรับประเทศไทยแล้วเรามีฟ้าทะลายโจรเป็นตัวช่วยที่สำคัญ ดังนั้น ถ้าไม่สบาย แม้ไม่ทราบว่าเป็นอะไร ใช้ฟ้าทะลายโจรได้ เพื่อให้หายเร็วที่สุด ซึ่งการที่ผู้ร้ายถูกทำให้สงบลงได้ในเวลาอันรวดเร็วที่สุดนั้นน่าจะเป็นปัจจัยที่สำคัญ

อีกประการร่วมกับสุขภาพแข็งแรงและมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคนานาชนิดที่เรียกว่า innate immunity ดังที่เห็นในทวีปแอฟริกาซึ่งแทบไม่มีการฉีดวัคซีนเลย แต่กลับไม่พบปัญหาการระบาดของโควิดและไม่มีปรากฏการณ์ของผู้ป่วยอาการหนักหรือเสียชีวิตอย่างส่วนอื่นๆของโลก

7 – การศึกษาของผู้ป่วยในประเทศไทยของศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพ โรคอุบัติใหม่ จุฬา โดยได้รับทุนจากสำนักงานวิจัยแห่งชาติ และ สวรส. กระทรวง อว. ยืนยันลักษณะเหมือนกันของลองโควิด (แม้ว่าหลังจากติดเชื้อโควิดที่อาการไม่รุนแรง) และ ลองวัคซีน ซึ่งผู้ป่วยในกลุ่มหลังนี้ บางรายก็เคยติดโควิดแล้ว และลองโควิดนั้น ทุกรายเคยได้รับวัคซีนหมดตั้งแต่สองเข็มขึ้นไป

ทั้งสองกลุ่มนี้แพตเทิร์นของการอักเสบในเลือดคล้ายกัน สามารถปรากฏได้ก่อนหน้าที่อาการจะเริ่มรุนแรง หรือ เมื่ออาการสงบไปแล้วการอักเสบที่ดูจาก 13 ตัว ของชนิดการอักเสบกลับไม่หายไปทั้งหมด

ผลกระทบต่อสมอง พบโปรตีนของอัลไซเมอร์ p-Tau amyloid จากที่ไม่เคยมีกลับมี
รวมทั้งโปรตีนที่บ่งบอกถึงการทำลายสมอง (NFL) และโปรตีนที่บ่งบอกถึงการอักเสบในสมองจากเซลล์เกลีย (GFAP)

8 – ทั้งสองกลุ่มนี้สามารถทำให้ดีขึ้นได้ แต่ไม่ทั้งหมดทุกคน โดยเข้าใกล้มังสวิรัติที่สุด งดเนื้อสัตว์บก ออกกำลังแบบไม่ฝืน เริ่มทีละน้อย และตากแดดลดแป้งไม่กินของหวาน