กลายเป็นประเด็นร้อนแรงในสังคมอยู่ตอนนี้ หลังที่ประชุมบอร์ดสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ที่มี “เสี่ยหนู” อนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกฯและรมว.สาธารณสุข มีมติเห็นชอบเมื่อ 19 ก.ค.2564 อนุมัติการจัดซื้อชุดตรวจ Antigen Test Kits (ATK) นำมาใช้สำหรับการตรวจเชื้อเบื้องต้นให้กับประชาชนเพื่อคัดกรองผู้ป่วยโควิด-19 เบื้องต้น นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสปสช.เปิดเผยว่ามีการตั้งงบประมาณไว้ที่ 1,014 ล้านบาท สำหรับการจัดซื้อชุดตรวจ ATK ที่คาดว่าน่าจะได้ราว 8.5 ล้านชุด โดยแนวทางจัดหาทางเครือข่ายโรงพยาบาลราชวิถีจะต้องไปดำเนินการจัดหาชุดตรวจ ATK ผ่านทางองค์การเภสัชกรรม (อภ.)
ภายหลังรับทราบแนวทางของบอร์ดสปสช. 9 ส.ค. 2564 นพ.วิฑูรย์ ด่านวิบูลย์ ผอ.อภ. เปิดเผยว่าได้รับมอบหมายจากโรงพยาบาลราชวิถีให้ดำนินการจัดหาชุดตรวจ ATK จำนวน 8.5 ล้านชุด ตามโครงการพิเศษของสปสช.สำหรับใช้ตรวจคัดกรองเชิงรุก ทั้งนี้อภ.ยืนยันจะดำเนินการจัดหาอุปกรณ์ดังกล่าวด้วยความชัดเจน โปร่งใส เป็นธรรมในการแข่งขัน เพื่อให้ได้ชุดตรวจ ATK ที่มีประสิทธิภาพเหมาะสมและประชาชนได้ประโยน์ที่สุด
ต่อมาระหว่างดำเนินการจัดหา ทางนพ.เกรียงศักดิ์ วัชรนุกูลเกียรติ ผอ.โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา อดีตประธานแพทย์ชนบท ในฐานะประธานคณะกรรมการต่อรองราคาจัดหาชุดตรวจ ATK ออกมาให้สัมภาษณ์เชิงตำหนิอภ.ว่าล่าช้าในการจัดหาชุดตรวจ ATK ยกเหตุผลร้อยแปดอัดอภ.เล่นแง่ให้สปสช.กลับไปแก้ไขระเบียบต่างๆนาๆ ทั้งที่ความจริงในช่วงวิกฤติโควิด-19 แบบนี้ การจัดหาชุดตรวจ ATK สามารถใช้วิธีพิเศษแบบเจาะจงผู้ผลิตอุปกรณ์ที่ต้องการได้ โดยยกคำสั่งกรมบัญชีกลาง ลงวันที่ 27 มี.ค. 2563 ที่ผ่อนคลายระเบียบให้สามารถทำได้ในช่วงภาวะเร่งด่วนจำเป็นมาใช้เป็นข้ออ้างบี้อภ. รวมทั้งนำความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องใช้ชุดตรวจ ATK มาคัดกรองผู้ป่วยมาเร่งเร้ากระบวนการจัดหาของอภ.
ยิ่งไปกว่านั้นนพ.เกรียงศักดิ์ยังให้ข้อมูลต่ออีกว่า การจัดหาชุดตรวจ ATK ต้องยึดคุณภาพ ความแม่นยำเป็นหลัก ในแง่คุณภาพการรับรองจะผ่านความเห็นชอบแค่คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) อย่างเดียวคงไม่พอ แต่ชุดตรวจ ATK ต้องผ่านคุณภาพจากองค์การอนามัยโลก (WHO) ด้วย ที่สำคัญราคาต้องไม่แพงและสามารถส่งมอบได้ทันทีหรือเร็วที่สุด ให้ข้อมูลเรื่องนี้แล้วเสร็จ นพ.เกรียงศักดิ์ก็เปิดเผยข้อมูลต่อทันที ว่าล่าสุดสปสช.ได้หาข้อมูลชุดตรวจ ATK ในตลาด พบว่ามี 2 ยี่ห้อที่ได้รับการรับรองจาก WHO ทั้ง 2 ยี่ห้อตรวจแล้วมีผลคลาดเคลื่อนไม่ถึง 1% และมีการใช้กันทั่วโลก ทั้งอินเดีย อินโดนีเซีย ฯลฯ โดยตัวแรกราคาในตลาดโลก WHO ซื้อ 150 บาท เราต่อรองได้ 120 บาท อีกตัวในตลาดโลก WHO ซื้อ 160 บาท เราต่อรองได้ 140 บาท ทั้งหมดจึงเป็นที่มาของการผลักดันให้บอร์ดสปสช.อนุมัติงบกว่าพันล้านจัดซื้อชุดตรวจ ATK 8.5 ล้านชุด เมื่อ 19 ก.ค.ที่ผ่านมา แต่ท้ายสุดการจัดหาชุดตรวจ ATK ก็เกิดความล่าช้าเพราะอภ.ไม่ยึดหลักการตามที่สปสช.แนะนำแนวทางมาให้แต่ดันไปใช้วิธีการของอภ.เอง ประธานคณะกรรมการต่อรองราคาจัดหาชุดตรวจ ATK ยังระบุเหตุผลที่สปสช.ไม่สามารถจัดหาชุดตรวจ ATK เองได้ เพราะติดข้อกฎหมายที่สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ยุคคสช. ระบุไว้ชัดเจนว่าสปสช.ไม่มีสิทธิ์สั่งซื้อ การดำเนินการเรื่องนี้ต้องทำเรื่องผ่านรพ.ราชวิถี และให้อภ.เพียงหน่วยงานเดียวเท่านั้นเป็นผู้จัดซื้อแทน
ทั้งหลายทั้งมวลจึงกลายเป็นต้นเหตุที่มาของซีรี่ย์ยาวเรื่องตามล่าชุดตรวจ ATK แรกเริ่มของปัญหาเรื่องนี้ไม่ต้องอยู่วงในสาธารณสุข ไม่ต้องเชี่ยวเรื่องการเมือง ไม่ต้องเขี้ยวเรื่องจัดซื้อจัดจ้าง ได้ฟังที่นพ.เกรียงศักดิ์พูดมาแบบนี้ คอการเมืองคนในแวดวงก็พอจับต้นชนปลายบวกลบคูณหารจนถึงบางอ้อได้ว่า “อ้อยกำลังเข้าปากช้าง” แต่ถูกขวางทางไว้ก่อน ต้นเรื่องก็เดือดดาลมากพออยู่แล้วประเด็นนี้ยิ่งหนักขึ้นไปอีก หลัง 10 ส.ค.2564 อภ.ได้เปิดเสรีให้ บริษัทที่นำเข้าชุดตรวจ ATK จำนวน 24 บริษัท เสนอราคาและคุณสมบัติเพื่อให้อภ.พิจารณา ผลปรากฎว่ามี 19 บริษัทเสนอราคา แต่มีแค่ 16 บริษัทเท่านั้นที่ส่งมอบของได้ทันตามความต้องการของไทย สุดท้ายผลการพิจารณาคัดเลือกของอภ.ปรากฎว่า บริษัท ออสแลนด์แคปปิตอล จำกัด ผู้นำเข้าชุดตรวจ ATK จาก บริษัท Beijing Lepu Medical Technology สาธารณรัฐประชาชนจีน ชนะการประกวดราคาเพราะเสนอราคาชุดตรวจ ATK ต่ำสุด เฉลี่ยชุดละ 70 บาท
เท่านั้นแหละก็เกิดปรากฎการณ์ฟ้าถล่มดินทลายรุกไล่ด้อยค่าชุดตรวจ ATK จากแผ่นดินจีนกันแบบมืดฟ้ามัวดินไม่ต่างจากวัคซีนซิโนแวคจากชาติเดียวกันที่เกิดขึ้นก่อนหน้านี้ บิดเบือนข้อมูลโจมตีชุดตรวจ ATK ของบริษัทนี้ว่ามันชั่วช้าสามานย์ ไร้คุณภาพไม่มีประสิทธิภาพในการล้วงจมูก ด้านหนึ่งมาจากสปสช.จากตัวนพ.เกรียงศักดิ์ที่ออกมาจวกยับชนิดควันออกหู จวกอภ.โกหกมีลับลมคมในการจัดซื้อ ถ่วงเวลาเล่นแง่ไม่เฉาะวิธีการเฉพาะเจาะจงแบบที่สปสช.เสนอไป อีกด้านก็มาจากฝั่งชมรมแพทย์ชนบท ที่ออกมาไล่งับไล่อัดอภ.แบบไม่ไว้หน้า ยกข้อมูลลสื่อทุกเจ้าที่รายงาน ยกข้อมูลบริษัทที่ผลิตชุดตรวจ ATK ของจีน เป็นบริษัทที่องค์การอาหารและยา สหรัฐฯ ( FDA) สั่งระงับการใช้ชุดตรวจ มีการเรียกคืนชุดตรวจเพราะไม่ผ่านการทดสอบ เต้นหนักถึงขั้นออกแถลงการณ์ให้นายกฯยกเลิกการนำเข้าชุดตรวจ ATK ของอภ. แดกดันถึงขนาดลงท้ายแถลงว่าทหารต้องการรถถัง เครื่องบิน เรือดำน้ำ ที่มีคุณภาพสูงเพื่อสู้ภัยผู้รุกรานฉันใด วงการแพทย์ก็ต้องการชุดตรวจ ATK ในระดับที่ WHO รับรองเช่นกัน สุดท้ายตัวแสบของเรื่องนี้ก็คือ “สื่อหิวแสง” ค่ายเก่าเจ้าเดิมที่จิกกัดอัดรัฐบาลมาตลอด ที่ออกมาโจมตีอภ.ด้อยค่าชุดตรวจ ATK ของจีนแบบเอากันให้ตายอยู่ในประเทศนี้ไม่ได้ ถ้าเป็นของที่มาจากจีน ต้องตีค่าว่าเลวว่าแย่ว่าชั่วหมดไม่มีดีเลยสักชนิด ทั้งๆที่คนไทยส่วนใหญ่พ่อแม่บรรพบุรุษที่รอดตายจากโควิด-19 รอบนี้มาได้ ก็เพราะวัคซีนจีนที่พวกคุณมึงด้อยค่ากันนั้นแหละ มีการขุดข้อมูล บ.ออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด ว่าเป็นบ.ไก่กา ทุนจดทะเบียนแค่ 5 ล้านบาท ผลประกอบการในปี 2563 ก็ไม่มีรายได้ มีรายจ่าย 2.6 หมื่นบาท ทั้งๆที่ความจริงของเรื่องนี้มันคนละเรื่องคนละประเด็นกัน
ด้านอภ.นางศิรินุช ชีวันพิศาลนุกูล รองอภ.ก็ออกมายืนกรานจัดหาชุดตรวจ ATK อย่างโปร่งใส ตรวจสอบได้ กรณีที่ บ. ออสแลนด์ แคปปิตอล จำกัด ชนะการประมูลเพราะเป็นผู้ที่เสนอราคาต่ำสุด โดยเสนอราคาต่ำกว่าวงเงินที่สปสช.ตั้งไว้ ทำให้รัฐประหยัดงบประมาณได้มากกว่า 400 ล้านบาท ซึ่งจะทำให้ราคาชุดตรวจ ATK ตกชุดละ 70 บาท รวมภาษีมูลค่าเพิ่มแล้ว และเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการขึ้นทะเบียนและรับรองมาตรฐานจากอย.แล้วเพราะฉะนั้นจึงถือว่าได้มาตราฐาน ขณะที่ บ. Lepu Medical Technology (ปักกิ่ง) Co., Ltd ที่ไปด้อยค่าผลิตภัณฑ์ชุดตรวจโควิด-19 ของเขานั้น ถือเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ทางการแพทย์ของจีน ก่อตั้งขึ้นในปี 1999 เป็นบริษัทเทคโนโลยีทางการแพทย์ชั้นนำระดับโลก เชี่ยวชาญเกี่ยวกับการพัฒนาและผลิตอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่เกี่ยวกับโรคหัวใจต่างๆ เช่น ลิ้นหัวใจเทียม ขดลวดขยายหลอดเลือดหัวใจ เครื่องกระตุ้นหัวใจ รวมทั้งผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับยาสลบในปี 2009 Lepu Medical ประสบความสำเร็จและเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง และจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ปัจจุบัน Lepu Medical มีบริษัทสาขาหลักทั้งหมด 28 แห่ง และบริษัทสาขาย่อยอีก 38 แห่งทั่วโลก
ปิดท้ายเรื่องนี้แบบแสดงให้เห็นความเน่าเฟะสุดๆ ในแวดวงการแพทย์ของไทย หลังมีเสียงหลุดสนทนาระหว่างหมอใหญ่ระดับที่เคยเป็นแกนนำแพทย์ชนบททางภาคใต้กับผู้รับผิดชอบนำเข้าชุดตรวจ ATK ถึงขนาดลงทุนโทรไปขู่ไปล็อบบี้บุคคลที่รับผิดกันเลยทีเดียว โดยพูดจาแสดงความไม่สบายใจกรณีที่การนำเข้าชุดตรวจ ATK มีความล่าช้า พร้อมอ้างว่ามีความจำเป็นเร่งด่วนในการใช้ชุดตรวจ ATK ขอให้เร่งนำเข้าเร็วๆ และไม่อยากให้ไปลดสเป็กมากนัก หรือลดสเป๊กต่ำเกินไปจนอาจมีปัญหา ทั้งนี้ไม่อยากให้เรื่องนี้เป็นประเด็น ปิดท้ายยังขู่ถ้าเอาชุดตรวจของจีนเข้ามาตนจะออกมาโวยวายแน่นอน และขอให้เลือกเฉพาะ 2 เจ้าที่ต้นเรื่องชงมาเท่านั้น ด้านผู้รับผิดชอบนำเข้าชุดตรวจ ATK คู่สนทนาก็ยืนกราน ว่าได้สเป๊กมาแล้วและทีมงานกำลังเร่งดำเนินการอยู่ ทั้งนี้ในรายละเอียดไม่ได้ลงไปดู แต่ได้มอบหมายให้ทีมงานเป็นคนรับผิดชอบ บนหลักการให้เกิดการแข่งขันเสรี ถ้าไปล็อคสเป๊กให้เจ้าเดียวก็จะไม่ดีและอาจมีปัญหา
เท็จจริงอย่างไรไม่มีใครรู้ แต่คนในแวดวงสาธารณสุขต้องออกมาช่วยกันหาคำตอบทำความจริงเรื่องนี้ให้กระจ่าง ต้องออกมาช่วยกันยืนยันว่าในวงการท่าน มีเรื่องแบบนี้จริงๆไหม มีการข่มขู่คนระดับผู้อำนวยการ เพื่อหวังผลประโยชน์ของพวกพ้องตัวเองแบบหน้าด่านๆ ล็อคสเป๊กชุดตรวจ ATK ให้กับ 2 เจ้าตามใบสั่ง อย่างที่คนเขาด่าคนเขาตราหน้าหรือไม่ ข่าวว่าปลายทางของเรื่องนี้หากนำเข้าชุดตรวจ ATK ได้ตามเป้าหมาย 8.5 ล้านชุด จะมีการกระจายของไปให้แพทย์ชนบทแพทย์ในต่างจังหวัดเอาไปตรวจคัดกรองคนไทย มีการดีดลูกคิดรางแก้วกันแล้วว่า ต่อหัวจะได้เงินค่าดูแลผู้ป่วยที่รักษาตัวในบ้านแบบ Home Isolation หัวละ 450 บาท ค่าอาหารอีกวันละเป็นพัน ไม่รวมรายจ่ายส่วนอื่นๆอีก งานนี้สปสช.เสนองานให้ แพทย์ชนบทก็สนองรับลูกไปดูแลคนป่วยในต่างจังหวัดต่อ กระเป๋าซ้ายจ่ายเข้ากระเป๋าขวา เงินทองงบประมาณไม่รั่วไหลไปไหน ก่อนหน้านี้ก็ทิ้งคนป่วยคนติดโควิด-19 ในต่างจังหวัดมารับจ๊อบในกรุงเทพฯ ชนิดชาวบ้านหลายพื้นที่ด่ากันเละเพราะมีแพทย์ไม่พอดูแลผู้ป่วยในชนบท รอบนี้คิดการณ์ไกลถึงขั้นวางแผนนำเข้าชุดตรวจ ATK มาเอง ล็อคสเป๊กของจาก 2 บริษัท จากนั้นก็เอามาใช้ตรวจคนไทยถ้าติดมีผลบวกก็เข้าโครงการ Home Isolation ดูแลผู้ป่วยที่บ้านต่อ รับเงินอุดหนุนอีกหลายต่อ ชนิดรับเละตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำ เรื่องแบบนี้คนไทยไม่โง่ เขาดูออกว่าฝ่ายไหนเป็นแพทย์เสียสละรักษาคนไข้จริงๆ ฝ่ายไหนเป็นพวกที่หากินแสวงประโยชน์บนความทุกข์ของคนไทยในสถานการณ์สงครามโควิด-19
////////////////////
