วันที่3 ส.ค. 2564 นายนริศโรจน์ เฟื่องระบิล อดีตเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงบัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา โพสต์ข้อความผ่าน เฟซบุ๊ก “Fuangrabil Narisroj” เกี่ยวกับเรื่องคนไทยเก็บเห็ดที่ฝั่งลาวแล้วถูกจับ และจะมีการฉีดวัคซีน mRna ให้ก่อนจะส่งตัวกลับไทย จากนั้นมีสื่อบางช่องได้ทำข่าวจนกลายเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์บนโลกโซเชียล โดยเรื่องดังกล่าวไม่เป็นความจริง ซึ่งข้อความระบุว่า
ผมเคยประจำการที่สถานทูตไทย ณ นครหลวงเวียงจันท์ สปป.ลาว สองวาระ
ครั้งแรกในช่วงปี 2550-54 ทำงานในฐานะ อัครราชทูตที่ปรึกษา หน้าที่ส่วนใหญ่ก็เหมือน พ่อบ้านที่ดูงานทั่วไปของสถานทูต แต่จะดูแลงานด้านสารนิเทศ / กับงานกงสุลมากหน่อยในช่วงปีหลังๆ
ครั้งที่สองก็กลับไปประจำการที่ สอท. ณ เวียงจันท์ อีกรอบ ตอนนี้อยู่ในฐานะ “อัครราชทูต” หรือ เบอร์ 2 รองจากเอกอัครราชทูต ในช่วงปี 2558-60 และหลังจากนั้นผมก็ได้ย้ายไปเป็นเอกอัครราชทูต ณ กรุงบัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา จนเกษียณที่นั้น ในช่วงปี 2560-61
ที่จะเล่าต่อไปนี้เป็นประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับการทำงานที่ลาว จริงๆมีเรื่องเยอะมาก แต่ผมขอเลือกเล่าเรื่องนี้เพราะมันเกี่ยวเนื่องกับ “ดราม่า” ที่เกิดขึ้นในตอนนี้
ตอนนั้นเป็นปี 2552 เป็นปีที่ลาวรับเป็นเจ้าภาพจัดซีเกมส์ขึ้นเป็นครั้งแรก ซึ่งเป็นสิ่งที่คนลาวภูมิใจมาก
ช่วงก่อนหน้ามีการแข่งขัน ผมซึ่งดูงานด้านสารนิเทศ (งานข่าว/วัฒนธรรม/soft power) ก็ได้รับการติดต่อจากสื่อมวลชนไทยหลายรายการเพื่อต้องการเข้ามาถ่ายทำสารคดีเกี่ยวกับลาว ซึ่งผมก็ช่วยประสานกับทางการลาวให้ถ่ายทำได้
แต่เนื่องจากลาวมีระบอบการปกครองที่แตกต่างจากไทย ดังนั้น ขั้นตอนการขออนุญาต จึงซับซ้อนเพราะต้องผ่านหลายหน่วยงาน และลาวจะจัด จนท.ควบคุมการถ่ายทำอย่างเข้มงวด เพราะเขากลัวมากว่าไทยเราจะรายงานเกี่ยวกับลาวในทางไม่ดี หรือ ข่าวสารของไทยเราจะมีอิทธิพลต่อคนลาวมากเกินไป
ตอนนั้นมีรายการข่าวช่วงเช้าของสถานี TV แห่งหนึ่งที่ได้รับความนิยมมาก เรตติ้งสูง ก็ได้ติดต่อขอเข้ามาทำรายการที่ลาวด้วย
ตัวพิธีกรก็ได้เดินทางมาพบท่านทูต และพบผมที่สถานทูตที่เวียงจันท์ อธิบายจุดประสงค์ว่าต้องการทำรายการ Live สด โดยจัดหน้า “ประตูไซ” ที่เป็น landmark สำคัญของลาว แล้วยิงสัญญาณเข้าไปยังฝั่งไทย นัยว่าต้องการโปรโมทประเทศลาวในช่วงซีเกมส์ด้วย
ตอนนั้นผมก็นึกในใจว่า ลำพังแค่ถ่ายเป็นวีดิโอคลิป ยังยุ่งยาก ทางฝ่ายลาวขอดูสคริปต์ และเนื้อหาทั้งหมดก่อนว่าจะอนุญาตได้หรือไม่
แต่นี่เป็นรายการสด ยิงข้ามประเทศ เหมือนย้ายห้องส่งจากไทยไปจัดที่ลาว ในใจผมตอนนั้นคิดว่าทางฝ่ายลาวคงหนักใจน่าดู เพราะเป็นรายการสด ทางลาวไม่สามารถควบคุมสคริปต์ได้เลย ลาวจะยอมหรือ ?
และแล้วทางกรมสารนิเทศลาวก็ได้เรียกผมไปพบและบอกว่า ไม่อนุญาตให้จัดรายการ Live สด ข่าวเช้าของพิธีกรชื่อดังท่านนั้นได้ โดยบอกสั้นๆว่าทางพรรคไม่เห็นด้วย ถ้าจะ Live สด ให้ทำที่ฝั่งไทย แค่นี้ แต่ทั้งนี้ก็เป็นไปตามที่ผมเข้าใจดังที่ได้กล่าวข้างต้นจริงๆ
ในที่สุด ทางรายการข่าวเช้า กับพิธีกรท่านนั้น ก็ต้องพับแผน และข้ามกลับมาฝั่งไทย และทำรายการสดรายงานข่าวที่บริเวณริมแม่น้ำโขง ที่จังหวัดหนองคายแทน
สาเหตุที่เล่าท้าวความไปไกลหลายปี ก็เพราะเผอิญมีกรณีดราม่าที่คนไทยลักลอบข้ามพรมแดนไปเก็บเห็ดที่ฝั่ง สปป.ลาว แล้วมีสถานีข่าวบางแห่งรายงานว่า ทางการลาวจะฉีดวัคซีน mRNA ให้กับคนไทยที่ลักลอบเข้าไป เอาไปตีข่าวใหญ่โต โดยอ้างบันทึกฉบับนึงของ นายอำเภอสิรินธร จ.อุบลราชธานี
ทำให้เกิดกระแสเป็นไฟลามทุ่ง คนที่ไม่ชอบรัฐบาลอยู่แล้ว ก็เอาไปเล่นข่าวเยาะเย้ยทำนองว่า “ข้ามไปเก็บเห็ดที่ลาวดีกว่า” ได้ฉีดวัคซีนเทพ ด้วย !!!
เรื่องนี้ก็อยากสรุปให้สถานีข่าว หรือ สื่อต่างๆของไทยให้ทราบว่า ข่าวอะไรที่เกี่ยวกับลาวเป็นเรื่อง sensitive มาก และต้องรอให้ตกผลึกจริงๆ เช่น ต้องรอการแถลงอย่างเป็นทางการจากภาครัฐของลาวเท่านั้น ถ้าเรื่องนั้นเกิดขึ้นที่ลาว
คุณจะอ้างเอาแค่ บันทึกของท่านนายอำเภอท่านนึงของฝั่งไทย ที่ท่านเขียนสรุปสถานการณ์ในเบื้องต้น เป็น “สรณะ” แล้วเอาไปทำข่าวใหญ่โตไม่ได้ ตราบใดที่ยังไม่มีการแถลงยืนยันอย่างเป็นทางการจากทางภาครัฐของลาว ไม่ได้เด็ดขาด !!!!!
ล่าสุด ผมก็ได้ตรวจสอบไปยังแหล่งข่าวต่างๆสมัยที่ผมเคยทำงานที่ลาว ต่างก็ยืนยันเป็นเสียงเดียวกันว่า ในชั้นนี้ทางฝ่ายลาวจะกักขังผู้ลักลอบฝ่าฝืนเข้าเมืองเป็นเวลา 14 วัน ก่อนส่งตัวกลับไทย และไม่มีการพิจารณาเรื่องวัคซีนแต่อย่างใด !!!
อนึ่ง ทางฝ่ายลาวเองก็เกรงว่าจะมีคนไทยเข้าใจผิดหลงเชื่อไปว่า ลักลอบข้ามแดนไปแล้วทางลาวก็ฉีดวัคซีนให้นั้น เรื่องนี้ถ้าพิจารณาดีๆจะเห็นได้ว่าเป็นไปได้ยากที่คนไทยจะยอมเข้าเมืองผิดกม.เพื่อหวังได้ฉีดวัคซีน
ตอนนี้สปป.ลาวยังไม่อนุญาตคนไทยเข้าปท.เว้นแต่กรณีจำเป็นจริงๆและต้องฉีดวัคซีนครบโดส รวมถึงมีใบแจ้งตรวจ RT-PRC ว่าปลอดโควิดก่อนด้วย ถึงจะเข้าลาวได้ในกรณีที่ได้รับอนุญาต เช่น นักการทูต / ผู้ที่ทำงานในองค์กรระหว่างประเทศ
ดังนั้น ย้ำนะครับว่า ไม่ต้องเตรียมเครื่องมือข้ามไปเก็บเห็ดที่ลาว เพื่อหวังจะได้ฉีดวัคซีนเป็นอันขาด เพราะนอกจากคุณจะไม่ได้ฉีดวัคซีนแล้ว คุณจะต้องติดคุกที่ลาวอีกอย่างน้อย 14 วัน
ก็ฝากเตือนมา ณ ที่นี้อีกครั้ง แต่ถ้ายังเชื่อข่าวสถานีทีวีนั้นก็ตัวใครตัวมันละกันนะครับ
