วันที่ 10 ตุลาคม 2568 ได้มีการประชุมหารือแนวทางการพัฒนาเครือข่ายชุมชนการจัดการวัสดุเศษเหลือทางการเกษตร เพื่อลดจุดความร้อน (Hotspot) และฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ในจังหวัดน่าน ภายใต้การสนับสนุนจาก สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยมีการบูรณาการความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชนท้องถิ่น เพื่อขับเคลื่อนระบบการผลิตที่ยั่งยืน ลดการเผา เพิ่มรายได้ และรักษาสิ่งแวดล้อมให้แก่ชุมชนในระยะยาว
การประชุมครั้งนี้นำโดยนายบัณฑิต ฉิมชาติ หัวหน้าอุทยานแห่งชาติศรีน่าน
, ผศ.กฤษณธร สินตะละ หัวหน้าสาขาสัตวศาสตร์และประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาน่าน , นายนคร สอนสมฤทธิ์ นักวิเคราะห์นโยบายและแผน สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดน่าน
พร้อมด้วยผู้ประกอบการจาก ห้างหุ้นส่วนจำกัด แคชชิว นัท ริช กรุ๊ป (ไทยแลนด์) และตัวแทนเกษตรกรจาก 3 พื้นที่ต้นแบบ ได้แก่ บ้านต้นปล้อง ตำบลน้ำมวบ อำเภอเวียงสา – พื้นที่สาธิต 5 ไร่
, บ้านท่าลี่ ตำบลขึ่ง อำเภอเวียงสา – พื้นที่สาธิต 2 ไร่ ,บ้านผาเวียง ตำบลส้าน อำเภอเวียงสา – พื้นที่สาธิต 20 ไร่
ทั้งนี้ การหารือมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการผลิต “ถั่วลิสงลายเสือ” ให้เป็นพืชเศรษฐกิจทางเลือกใหม่ของจังหวัดน่าน สำหรับการส่งออกอย่างครบวงจร ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยข้อมูลจากการศึกษาพบว่า “ถั่วลิสงลายเสือ” ให้ผลผลิตต่อไร่สูงกว่าข้าวโพดถึง 3–4 เท่า ใช้ระยะเวลาการปลูกเพียง 90–120 วัน และสามารถเพาะปลูกได้ตลอดทั้งปี จึงเป็นพืชที่มีศักยภาพสูงในการสร้างรายได้ ลดความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ และส่งเสริมระบบเกษตรยั่งยืนในพื้นที่
การดำเนินงานครั้งนี้อยู่ภายใต้แนวคิดหลัก “สร้างรายได้ – สร้างตลาด – สร้างโอกาส” โดยมีวัตถุประสงค์สำคัญ 3 ประการ
คือ
สร้างรายได้ – ปรับเปลี่ยนพื้นที่เกษตรเชิงเดี่ยวไปสู่ระบบเกษตรผสมผสาน เพิ่มทางเลือกด้านพืชเศรษฐกิจและพืชสวนครัว
สร้างตลาด – พัฒนาตลาดสินค้าเกษตรเชื่อมโยงทั้งออฟไลน์และออนไลน์ พร้อมสร้างแบรนด์และยกระดับมาตรฐานสินค้าเกษตรท้องถิ่น
สร้างโอกาส – ยกระดับทักษะเกษตรกรด้วยแนวคิด Reskill & Upskill เพื่อให้ก้าวทันเศรษฐกิจยุคใหม่ และสร้างความยั่งยืนทางเศรษฐกิจในระดับชุมชน
จังหวัดน่านและภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วนร่วมกันยืนยันเจตนารมณ์ที่จะผลักดันโมเดล “เกษตรปลอดการเผา – เศรษฐกิจหมุนเวียน – ชุมชนยั่งยืน” ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อเป็นต้นแบบการพัฒนาที่สมดุลทั้งเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของจังหวัดน่านอย่างยั่งยืน
