แหล่งโบราณคดีแห่งนี้ตั้งอยู่บนที่ราบเชิงเขาทางตะวันออกเฉียงใต้ของเขากู้หม่าถ่าเก๋อ ห่างจากตัวเมืองคัชการ์ไปทางตะวันออกเฉียงเหนือราว 33 กิโลเมตร ถือเป็นซากวัดพุทธขนาดใหญ่ที่มีความเก่าแก่ที่สุด มีพัฒนาการต่อเนื่องยาวนานที่สุด ในภาคตะวันตกของจีน และได้รับการอนุรักษ์ไว้ค่อนข้างสมบูรณ์
วัดโม่เอ่อร์สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 1 และถูกทิ้งร้างราวต้นศตวรรษที่ 10 ในปี 2562 มหาวิทยาลัยชนชาติส่วนกลาง (Minzu University of China) ร่วมกับสถาบันวิจัยโบราณคดีซินเจียง ได้ขุดค้นพื้นที่แห่งนี้ถึง 6 ครั้ง และขุดพบโบราณวัตถุครอบคลุมหลายประเภทกว่า 30,000 ชิ้น อาทิ เครื่องปั้นดินเผา โลหะ หิน ไม้ กระดูก และสิ่งทอ
ด้วยทำเลที่ตั้งอยู่บนจุดบรรจบของเส้นทางสายไหมทั้งสายเหนือและสายใต้ สามารถเชื่อมต่อไปยังเอเชียใต้ เอเชียกลาง เอเชียตะวันตก และดินแดนที่ห่างไกลออกไป ซึ่งเอื้อต่อการแลกเปลี่ยนระหว่างอารยธรรมจีน อินเดีย เปอร์เซีย และเมดิเตอร์เรเนียน เมืองคัชการ์ในยุคโบราณจึงเป็นเส้นทางสำคัญของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาจากอินเดียสู่ดินแดนตะวันออก
เครดิต: ซินหัว
