“อดีตทูตรัศม์” ย้ำไทยส่งอุยกูร์กลับจีน คำนึงสิทธิมนุษยธรรม พ้อโดนหาเหตุประณามง่ายเกินไป

มีประเทศหนึ่งบอกว่าขออย่าให้ไทย ส่งตัวชาวจีนอุยกูร์กลับไปให้จีน แต่ก็ไม่ได้บอกว่าจะรับคนเหล่านั้นไปอยู่ด้วยเอง โดยเสนอว่าจะให้เอาไปอยู่ในประเทศหนึ่งในแอฟริกา (ซึ่งจากข้อมูลที่ปรากฏ ประเทศที่ว่ายังมีความขัดแย้ง การสู้รบและก่อการร้ายอยู่) ถามว่านี่คือมนุษยธรรมแค่ไหน? หรือเป็นเพียงแค่การเล่นเกมส์ในความขัดแย้งของภูมิรัฐศาสตร์ (geo-politics) ของบางประเทศแค่นั้น

เกณฑ์สำคัญในการพิจารณา การส่งคนกลับไปยังประเทศต้นทาง ว่าเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนและกฏหมายระหว่างประเทศหรือไม่นั้น มีหลักๆ สองประการ คือต้องไม่บีบบังคับ และต้องไม่ส่งไปแล้วเขาจะมีภัยอันตรายต่อชีวิต ในกรณีของชาวจีนอุยกูร์ 40 คนนั้น จึงต้องมาดูว่าเข้าข่ายนี้ไหม ประการแรกเรื่องการบีบบังคับให้กลับ จากข้อมูลที่ได้จากเจ้าหน้าที่รับผิดชอบดูแลคนเหล่านี้ ระหว่างถูกคุมขัง พวกเขามีการติดต่อกับญาติพี่น้องและรับทราบถึงพัฒนาการความเจริญก้าวหน้า กินอยู่ดีของผู้คนในซินเจียงแผ่นดินเกิดของเขา และเมื่อทราบว่าทางการจีนมีหนังสือ รับรองสวัสดิภาพของพวกเขาเป็นทางการ พวกเขาก็เลือกที่จะกลับซึ่งการเลือกกลับไปอยู่กับสังคมญาติพี่น้อง ถิ่นฐานของตนเองที่พัฒนาแล้ว อาจดีกว่ารอในห้องขังต่อไปโดยไม่รู้จุดหมาย และต้องไปอยู่ในสังคมที่ไม่ได้ยินดีต้อนรับจริง

ประการที่สอง พวกเขาจะมีภัยอันตรายต่อชีวิตไหม เมื่อกลับไปแล้วนั้น ก็เป็นเรื่องที่จะต้องพิสูจน์ โดยมีหลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์ต่อไป (ที่ไม่ใช่การคิดเอาเองตามความเชื่อ หรือสมมุติฐานส่วนตน) ซึ่งต้องมีการติดตามและตรวจสอบให้เป็นที่เชื่อถือได้ แต่อย่างน้อยที่สุดประเทศต้นทาง ได้ให้คำรับรองเป็นทางการที่เขาย่อมมีพันธะที่ต้องปฏิบัติตาม ซึ่งจากทั้งสองข้อนี้ เมื่อเทียบกับสิ่งที่หลายประเทศ ทำในการเนรเทศคนกลับประเทศต้นทาง ที่บางแห่งมีการใส่กุญแจมือ ใส่ตรวนที่เท้า รวมทั้งส่งไปโดยไม่มีการรับรองความปลอดภัยในสวัสดิภาพใดๆ โดยคนเหล่านั้นอาจต้องเผชิญกับภัยอันตรายถึงชีวิต คำถามคือใครกันแน่ที่ละเมิดสิทธิมนุษยชน?